17 Φεβρουαρίου 2009

Εἰρήνη Ἀριστοφάνους

Ἀριστοφάνους

Εἰρήνη

(ed. F.W. Hall and W.M. Geldart, Oxford 1907)

Οἰκέτης Α

αἶρ᾽ αἶρε μᾶζαν ὡς τάχιστα κανθάρῳ.

Οἰκέτης Β

ἰδού. δὸς αὐτῷ, τῷ κάκιστ᾽ ἀπολουμένῳ

καὶ μήποτ᾽ αὐτῆς μᾶζαν ἡδίω φάγοι.

Οἰκέτης Α

δὸς μᾶζαν ἑτέραν, ἐξ ὀνίδων πεπλασμένην.

Οἰκέτης Β

ἰδοὺ μάλ᾽ αὖφις. ποῦ γὰρ ἣν νῦν δὴ ᾽φερες; 5

κατέφαγεν;

Οἰκέτης Α

οὐ μὰ τὸν Δἴ ἀλλ᾽ ἐξαρπάσας

ὅλην ἐνέκαψε περικυλίσας τοῖν ποδοῖν.

ἀλλ᾽ ὡς τάχιστα τρῖβε πολλὰς καὶ πυκνάς.

Οἰκέτης Β

ἄνδρες κοπρολόγοι προσλάβεσθε πρὸς θεῶν,

εἰ μή με βούλεσθ᾽ ἀποπνιγέντα περιιδεῖν. 10

Οἰκέτης Α

ἑτέραν ἑτέραν δός, παιδὸς ἡταιρηκότος·

τετριμμένης γάρ φησιν ἐπιθυμεῖν.

Οἰκέτης Β

ἰδού.

ἑνὸς μὲν ὦνδρες ἀπολελύσθαι μοι δοκῶ·

οὐδεὶς γὰρ ἂν φαίη με μάττοντ᾽ ἐσθίειν.

Οἰκέτης Α

αἰβοῖ, φέρ᾽ ἄλλην χἀτέραν μοι χἀτέραν, 15

καὶ τρῖβ᾽ <ἔθ᾽> ἑτέρας.

Οἰκέτης Β

μὰ τὸν Ἀπόλλω ᾽γὼ μὲν οὔ·

οὐ γὰρ ἔθ᾽ οἶός τ᾽ εἴμ᾽ ὑπερέχειν τῆς ἀντλίας.

Οἰκέτης Α

αὐτὴν ἄρ᾽ οἴσω συλλαβὼν τὴν ἀντλίαν.

Οἰκέτης Β

νὴ τὸν Δί᾽ ἐς κόρακάς γε καὶ σαυτόν γε πρός.

ὑμῶν δέ γ᾽ εἴ τις οἶδ᾽ ἐμοὶ κατειπάτω, 20

πόθεν ἂν πριαίμην ῥῖνα μὴ τετρημένην.

οὐδὲν γὰρ ἔργον ἦν ἄρ᾽ ἀθλιώτερον

ἢ κανθάρῳ μάττοντα παρέχειν ἐσθίειν.

ὗς μὲν γάρ, ὥσπερ ἂν χέσῃ τις, ἢ κύων

φαύλως ἐρείδει· τοῦτο δ᾽ ὑπὸ φρονήματος 25

βρενθύεταί τε καὶ φαγεῖν οὐκ ἀξιοῖ,

ἢν μὴ παραθῶ τρίψας δι᾽ ἡμέρας ὅλης

ὥσπερ γυναικὶ γογγύλην μεμαγμένην.

ἀλλ᾽ εἰ πέπαυται τῆς ἐδωδῆς σκέψομαι

τῃδὶ παροίξας τῆς θύρας, ἵνα μή μ᾽ ἴδῃ. 30

ἔρειδε, μὴ παύσαιο μηδέποτ᾽ ἐσθίων

τέως ἕως σαυτὸν λάθοις διαρραγείς.

οἷον δὲ κύψας ὁ κατάρατος ἐσθίει,

ὥσπερ παλαιστής, παραβαλὼν τοὺς γομφίους,

καὶ ταῦτα τὴν κεφαλήν τε καὶ τὼ χεῖρέ πως 35

ὡδὶ περιάγων, ὥσπερ οἱ τὰ σχοινία

τὰ παχέα συμβάλλοντες ἐς τὰς ὁλκάδας.

μιαρὸν τὸ χρῆμα καὶ κάκοσμον καὶ βορόν·

χὤτου ποτ᾽ ἐστὶ δαιμόνων ἡ προσβολὴ

οὐκ οἶδ᾽. Ἀφροδίτης μὲν γὰρ οὔ μοι φαίνεται, 40

οὐ μὴν Χαρίτων γε.

Οἰκέτης Α

τοῦ γάρ ἐστ᾽;

Οἰκέτης Β

οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως

τοῦτ᾽ ἔστι τὸ τέρας οὐ Διὸς καταιβάτου.

Οἰκέτης Α

οὐκοῦν ἂν ἤδη τῶν θεατῶν τις λέγοι

νεανίας δοκησίσοφος, τὸ δὲ πρᾶγμα τί;

ὁ κάνθαρος δὲ πρὸς τί; κᾆτ᾽ αὐτῷ γ᾽ ἀνὴρ 45

Ἰωνικός τίς φησι παρακαθήμενος·

δοκέω μέν, ἐς Κλέωνα τοῦτ᾽ αἰνίσσεται,

ὡς κεῖνος ἀναιδέως τὴν σπατίλην ἐσθίει.

Οἰκέτης Β

ἀλλ᾽ εἰσιὼν τῷ κανθάρῳ δώσω πιεῖν.

Οἰκέτης Α

ἐγὼ δὲ τὸν λόγον γε τοῖσι παιδίοις 50

καὶ τοῖσιν ἀνδρίοισι καὶ τοῖς ἀνδράσιν

καὶ τοῖς ὑπερτάτοισιν ἀνδράσιν φράσω

καὶ τοῖς ὑπερηνορέουσιν ἔτι τούτοις μάλα.

ὁ δεσπότης μου μαίνεται καινὸν τρόπον,

οὐχ ὅνπερ ὑμεῖς, ἀλλ᾽ ἕτερον καινὸν πάνυ. 55

δι᾽ ἡμέρας γὰρ ἐς τὸν οὐρανὸν βλέπων

ὡδὶ κεχηνὼς λοιδορεῖται τῷ Διὶ

καί φησιν, ὦ Ζεῦ τί ποτε βουλεύει ποιεῖν;

κατάθου τὸ κόρημα· μὴ ᾽κκόρει τὴν Ἑλλάδα.

ἔα ἔα. 60

σιγήσαθ᾽, ὡς φωνῆς ἀκούειν μοι δοκῶ.

Τρυγαῖος

ὦ Ζεῦ τί δρασείεις ποθ᾽ ἡμῶν τὸν λεών;

λήσεις σεαυτὸν τὰς πόλεις ἐκκοκκίσας.

Οἰκέτης Α

τοῦτ᾽ ἔστι τουτὶ τὸ κακὸν αὔθ᾽ οὑγὼ ᾽λεγον.

τὸ γὰρ παράδειγμα τῶν μανιῶν ἀκούετε· 65

ἃ δ᾽ εἶπε πρῶτον ἡνίκ᾽ ἤρχεθ᾽ ἡ χολή,

πεύσεσθ᾽. ἔφασκε γὰρ πρὸς αὑτὸν ἐνθαδί·

πῶς ἄν ποτ᾽ ἀφικοίμην ἂν εὐθὺ τοῦ Διός;

ἔπειτα λεπτὰ κλιμάκια ποιούμενος,

πρὸς ταῦτ᾽ ἀνηρριχᾶτ᾽ ἂν ἐς τὸν οὐρανόν, 70

ἕως ξυνετρίβη τῆς κεφαλῆς καταρρυείς.

ἐχθὲς δὲ μετὰ ταῦτ᾽ ἐκφθαρεὶς οὐκ οἶδ᾽ ὅποι

εἰσήγαγ᾽ Αἰτναῖον μέγιστον κάνθαρον,

κἄπειτα τοῦτον ἱπποκομεῖν μ᾽ ἠνάγκασεν,

καὐτὸς καταψῶν αὐτὸν ὥσπερ πωλίον, 75

ὦ Πηγάσειον, φησί, γενναῖον πτερόν,

ὅπως πετήσει μ᾽ εὐθὺ τοῦ Διὸς λαβών.

ἀλλ᾽ ὅ τι ποιεῖ τῃδὶ διακύψας ὄψομαι.

οἴμοι τάλας· ἴτε δεῦρο δεῦρ ὦ γείτονες·

ὁ δεσπότης γάρ μου μετέωρος αἴρεται 80

ἱππηδὸν ἐς τὸν ἀέρ᾽ ἐπὶ τοῦ κανθάρου.

Τρυγαῖος

ἥσυχος ἥσυχος, ἠρέμα, κάνθων·

μή μοι σοβαρῶς χώρει λίαν

εὐθὺς ἀπ᾽ ἀρχῆς ῥώμῃ πίσυνος,

πρὶν ἂν ἰδίῃς καὶ διαλύσῃς 85

ἄρθρων ἶνας πτερύγων ῥύμῃ.

καὶ μὴ πνεῖ μοι κακόν, ἀντιβολῶ σ᾽·

εἰ δὲ ποιήσεις τοῦτο, κατ᾽ οἴκους

αὐτοῦ μεῖνον τοὺς ἡμετέρους.

Οἰκέτης Α

ὦ δέσποτ᾽ ἄναξ ὡς παραπαίεις. 90

Τρυγαῖος

σίγα σίγα.

Οἰκέτης Α

ποῖ δῆτ᾽ ἄλλως μετεωροκοπεῖς;

Τρυγαῖος

ὑπὲρ Ἑλλήνων πάντων πέτομαι

τόλμημα νέον παλαμησάμενος.

Οἰκέτης Α

τί πέτει; τί μάτην οὐχ ὑγιαίνεις; 95

Τρυγαῖος

εὐφημεῖν χρὴ καὶ μὴ φλαῦρον

μηδὲν γρύζειν ἀλλ᾽ ὀλολύζειν·

τοῖς τ᾽ ἀνθρώποισι φράσον σιγᾶν,

τοὺς τε κοπρῶνας καὶ τὰς λαύρας

καιναῖς πλίνθοισιν ἀνοικοδομεῖν 100

καὶ τοὺς πρωκτοὺς ἐπικλῄειν.

Οἰκέτης Α

οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως σιγήσομ᾽, ἢν μή μοι φράσῃς

ὅποι πέτεσθαι διανοεῖ.

Τρυγαῖος

τί δ᾽ ἄλλο γ᾽ ἢ

ὡς τὸν Δί᾽ ἐς τὸν οὐρανόν;

Οἰκέτης Α

τίνα νοῦν ἔχων;

Τρυγαῖος

ἐρησόμενος ἐκεῖνον Ἑλλήνων πέρι 105

ἁπαξαπάντων ὅ τι ποιεῖν βουλεύεται.

Οἰκέτης Α

ἐὰν δὲ μή σοι καταγορεύῃ;

Τρυγαῖος

γράψομαι

Μήδοισιν αὐτὸν προδιδόναι τὴν Ἑλλάδα.

Οἰκέτης Α

μὰ τὸν Διόνυσον οὐδέποτε ζῶντός γ᾽ ἐμοῦ.

Τρυγαῖος

οὐκ ἔστι παρὰ ταῦτ᾽ ἄλλ᾽. 110

Οἰκέτης Α

ἰοὺ ἰοὺ ἰού·

ὦ παιδί᾽ ὁ πατὴρ ἀπολιπὼν ἀπέρχεται

ὑμᾶς ἐρήμους ἐς τὸν οὐρανὸν λάθρᾳ.

ἀλλ᾽ ἀντιβολεῖτε τὸν πατέρ ὦ κακοδαίμονα.

Παιδίον

ὦ πάτερ ὦ πάτερ ἆρ᾽ ἔτυμός γε

δώμασιν ἡμετέροις φάτις ἥκει, 115

ὡς σὺ μετ᾽ ὀρνίθων προλιρὼν ἐμὲ

ἐς κόρακας βαδιεῖ μεταμώνιος;

ἔστι τι τῶνδ᾽ ἐτύμως; εἴπ᾽ ὦ πάτερ, εἴ τι φιλεῖς με.

Τρυγαῖος

δοξάσαι ἔστι κόραι, τὸ δ᾽ ἐτήτυμον ἄχθομαι ὑμῖν,

ἡνίκ᾽ ἂν αἰτίζητ᾽ ἄρτον πάππαν με καλοῦσαι, 120

ἔνδον δ᾽ ἀργυρίου μηδὲ ψακὰς ᾖ πάνυ πάμπαν.

ἢν δ᾽ ἐγὼ εὖ πράξας ἔλθω πάλιν, ἕξετ᾽ ἐν ὥρᾳ

κολλύραν μεγάλην καὶ κόνδυλον ὄψον ἐρ᾽ αὐτῇ.

Παιδίον

καὶ τίς πόρος σοι τῆς ὁδοῦ γενήσεται;

ναῦς μὲν γὰρ οὐκ ἄξει σε ταύτην τὴν ὁδόν. 125

Τρυγαῖος

πτηνὸς πορεύσει πῶλος· οὐ ναυσθλώσομαι.

Παιδίον

τίς δ᾽ ἡ ᾽πίνοιά σοὐστὶν ὥστε κάνθαρον

ζεύξαντ᾽ ἐλαύνειν ἐς θεοὺς ὦ παππία;

Τρυγαῖος

ἐν τοῖσιν Αἰσώπου λόγοις ἐξηυρέθη

μόνος πετεινῶν ἐς θεοὺς ἀφιγμένος. 130

Παιδίον

ἄπιστον εἶπας μῦθον ὦ πάτερ πάτερ,

ὅπως κάκοσμον ζῷον ἦλθεν ἐς θεούς.

Τρυγαῖος

ἦλθεν κατ᾽ ἔχθραν αἰετοῦ πάλαι ποτέ,

ᾤ᾽ ἐκκυλίνδων κἀντιτιμωρούμενος.

Παιδίον

οὐκοῦν ἐχρῆν σε Πηγάσου ζεῦξαι πτερόν, 135

ὅπως ἐφαίνου τοῖς θεοῖς τραγικώτερος.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὦ μέλ᾽ ἄν μοι σιτίων διπλῶν ἔδει·

νῦν δ᾽ ἃττ᾽ ἂν αὐτὸς καταφάγω τὰ σιτία,

τούτοισι τοῖς αὐτοῖσι τοῦτον χορτάσω.

Παιδίον

τί δ᾽ ἢν ἐς ὑγρὸν πόντιον πέσῃ βάθος; 140

πῶς ἐξολισθεῖν πτηνὸς ὢν δυνήσεται;

Τρυγαῖος

ἐπίτηδες εἶχον πηδάλιον, ᾧ χρήσομαι·

τὸ δὲ πλοῖον ἔσται Ναξιουργὴς κάνθαρος.

Παιδίον

λιμὴν δὲ τίς σε δέξεται φορούμενον;

Τρυγαῖος

ἐν Πειραιεῖ δήπου ᾽στὶ Κανθάρου λιμήν. 145

Παιδίον

ἐκεῖνο τήρει, μὴ σφαλεὶς καταρρυῇς

ἐντεῦθεν, εἶτα χωλὸς ὢν Εὐριπίδῃ

λόγον παράσχῃς καὶ τραγῳδία γένῃ.

Τρυγαῖος

ἐμοὶ μελήσει ταῦτά γ᾽. ἀλλὰ χαίρετε.

ὑμεῖς δέ γ᾽, ὑπὲρ ὧν τοὺς πόνους ἐγὼ πονῶ, 150

μὴ βδεῖτε μηδὲ χέζεθ᾽ ἡμερῶν τριῶν·

ὡς εἰ μετέωρος οὗτος ὢν ὀσφρήσεται,

κατωκάρα ῥίψας με βουκολήσεται.

ἀλλ᾽ ἄγε Πήγασε χώρει χαίρων,

χρυσοχάλινον πάταγον ψαλίων 155

διακινήσας φαιδροῖς ὠσίν.

τί ποιεῖς; τί ποιεῖς; ποῖ παρακλίνεις

τοὺς μυκτῆρας; πρὸς τὰς λαύρας.

ἵει σαυτὸν θαρρῶν ἀπὸ γῆς,

κᾆτα δρομαίαν πτέρυγ᾽ ἐκτείνων 160

ὀρθὸς χώρει Διὸς εἰς αὐλάς,

ἀπὸ μὲν κάκκης τὴν ῥῖν᾽ ἀπέχων,

ἀπὸ δ᾽ ἡμερίων σίτων πάντων.

ἄνθρωπε τί δρᾷς, οὗτος ὁ χέζων

ἐν Πειραιεῖ παρὰ ταῖς πόρναις; 165

ἀπολεῖς μ᾽ ἀπολεῖς. οὐ κατορύξεις

κἀπιφορήσεις τῆς γῆς πολλήν,

κἀπιφυτεύσεις ἕρπυλλον ἄνω

καὶ μύρον ἐπιχεῖς; ὡς ἤν τι πεσὼν

ἐνθένδε πάθω, τοὐμοῦ θανάτου 170

πέντε τάλανθ᾽ ἡ πόλις ἡ Χίων

διὰ τὸν σὸν πρωκτὸν ὀφλήσει.

οἴμ᾽ ὡς δέδοικα, κοὐκέτι σκώπτων λέγω.

ὦ μηχανοποιὲ πρόσεχε τὸν νοῦν ὡς ἐμέ·

ἤδη στρέφει τι πνεῦμα περὶ τὸν ὀμφαλόν, 175

κεἰ μὴ φυλάξει, χορτάσω τὸν κάνθαρον.

ἀτὰρ ἐγγὺς εἶναι τῶν θεῶν ἐμοὶ δοκῶ,

καὶ δὴ καθορῶ τὴν οἰκίαν τὴν τοῦ Διός.

τίς ἐν Διὸς θύραισιν; οὐκ ἀνοίξετε;

Ἑρμῆς

πόθεν βροτοῦ με προσέβαλ᾽; ὦναξ Ἡράκλεις 180

τουτὶ τί ἐστι τὸ κακόν;

Τρυγαῖος

ἱπποκάνθαρος.

Ἑρμῆς

ὦ βδελυρὲ καὶ τολμηρὲ κἀναίσχυντε σὺ

καὶ μιαρὲ καὶ παμμίαρε καὶ μιαρώτατε,

πῶς δεῦρ᾽ ἀνῆλθες ὦ μιαρῶν μιαρώτατε;

τί σοί ποτ᾽ ἔστ᾽ ὄνομ᾽; οὐκ ἐρεῖς; 185

Τρυγαῖος

μιαρώτατος.

Ἑρμῆς

ποδαπὸς τὸ γένος δ᾽ εἶ; φράζε μοι.

Τρυγαῖος

μιαρώτατος.

Ἑρμῆς

πατὴρ δέ σοι τίς ἐστ᾽;

Τρυγαῖος

ἐμοί; μιαρώτατος.

Ἑρμῆς

οὔτοι μὰ τὴν γῆν ἔσθ᾽ ὅπως οὐκ ἀποθανεῖ,

εἰ μὴ κατερεῖς μοι τοὔνομ᾽ ὅ τι ποτ᾽ ἔστι σοι.

Τρυγαῖος

Τρυγαῖος Ἀθμονεύς, ἀμπελουργὸς δεξιός, 190

οὐ συκοφάντης οὐδ᾽ ἐραστὴς πραγμάτων.

Ἑρμῆς

ἥκεις δὲ κατὰ τί;

Τρυγαῖος

τὰ κρέα ταυτί σοι φέρων.

Ἑρμῆς

ὦ δειλακρίων πῶς ἦλθες;

Τρυγαῖος

ὦ γλίσχρων ὁρᾷς

ὡς οὐκέτ᾽ εἶναί σοι δοκῶ μιαρώτατος;

ἴθι νυν κάλεσόν μοι τὸν Δί᾽. 195

Ἑρμῆς

ἰὴ ἰὴ ἰή,

ὅτι οὐδὲ μέλλεις ἐγγὺς εἶναι τῶν θεῶν·

φροῦδοι γὰρ ἐχθές εἰσιν ἐξῳκισμένοι.

Τρυγαῖος

ποῖ γῆς;

Ἑρμῆς

ἰδοὺ γῆς.

Τρυγαῖος

ἀλλὰ ποῖ;

Ἑρμῆς

πόρρω πάνυ;

ὑπ᾽ αὐτὸν ἀτεχνῶς τοὐρανοῦ τὸν κύτταρον.

Τρυγαῖος

πῶς οὖν σὺ δῆτ᾽ ἐνταῦθα κατελείφθης μόνος; 200

Ἑρμῆς

τὰ λοιπὰ τηρῶ σκευάρια τὰ τῶν θεῶν,

χυτρίδια καὶ σανίδια κἀμφορείδια.

Τρυγαῖος

ἐξῳκίσαντο δ᾽ οἱ θεοὶ τίνος οὕνεκα;

Ἑρμῆς

Ἕλλησιν ὀργισθέντες. εἶτ᾽ ἐνταῦθα μὲν

ἵν᾽ ἦσαν αὐτοὶ τὸν Πόλεμον κατῴκισαν, 205

ὑμᾶς παραδόντες δρᾶν ἀτεχνῶς ὅ τι βούλεται·

αὐτοὶ δ᾽ ἀνῳκίσανθ᾽ ὅπως ἀνωτάτω,

ἵνα μὴ βλέποιεν μαχομένους ὑμᾶς ἔτι

μηδ᾽ ἀντιβολούντων μηδὲν αἰσθανοίατο.

Τρυγαῖος

τοῦ δ᾽ οὕνεχ᾽ ἡμᾶς ταῦτ᾽ ἔδρασαν; εἰπέ μοι. 210

Ἑρμῆς

ὁτιὴ πολεμεῖν ᾑρεῖσθ᾽ ἐκείνων πολλάκις

σπονδὰς ποιούντων· κεἰ μὲν οἱ Λακωνικοὶ

ὑπερβάλοιντο μικρόν, ἔλεγον ἂν ταδί·

ναὶ τὼ σιὼ νῦν ὡττικίων δωσεῖ δίκαν.

εἰ δ᾽ αὖ τι πράξαιτ᾽ ἀγαθὸν ἁττικωνικοί 215

κἄλθοιεν οἱ Λάκωνες εἰρήνης πέρι,

ἐλέγετ᾽ ἂν ὑμεῖς εὐθύς· ἐξαπατώμεθα

νὴ τὴν Ἀθηνᾶν, νὴ Δί᾽, οὐχὶ πειστέον·

ἥξουσι καὖθις, ἢν ἔχωμεν τὴν Πύλον.

Τρυγαῖος

ὁ γοῦν χαρακτὴρ ἡμεδαπὸς τῶν ῥημάτων. 220

Ἑρμῆς

ὧν οὕνεκ᾽ οὐκ οἶδ᾽ εἴ ποτ᾽ Εἰρήνην ἔτι

τὸ λοιπὸν ὄψεσθ᾽.

Τρυγαῖος

ἀλλὰ ποῖ γὰρ οἴχεται;

Ἑρμῆς

ὁ Πόλεμος αὐτὴν ἐνέβαλ᾽ εἰς ἄντρον βαθύ.

Τρυγαῖος

ἐς ποῖον;

Ἑρμῆς

ἐς τουτὶ τὸ κάτω, κἄπειθ᾽ ὁρᾷς

ὅσους ἄνωθεν ἐπεφόρησε τῶν λίθων, 225

ἵνα μὴ λάβητε μηδέποτ᾽ αὐτήν.

Τρυγαῖος

εἰπέ μοι,

ἡμᾶς δὲ δὴ τί δρᾶν παρασκευάζεται;

Ἑρμῆς

οὐκ οἶδα πλὴν ἕν, ὅτι θυείαν ἑσπέρας

ὑπερφυᾶ τὸ μέγεθος εἰσηνέγκατο.

Τρυγαῖος

τί δῆτα ταύτῃ τῇ θυείᾳ χρήσεται; 230

Ἑρμῆς

τρίβειν ἐν αὐτῇ τὰς πόλεις βουλεύεται.

ἀλλ᾽ εἶμι· καὶ γὰρ ἐξιέναι γνώμην ἐμὴν

μέλλει· θορυβεῖ γοῦν ἔνδον.

Τρυγαῖος

οἴμοι δείλαιος.

φέρ᾽ αὐτὸν ἀποδρῶ· καὶ γὰρ ὥσπερ ᾐσθόμην

καὐτὸς θυείας φθέγμα πολεμιστηρίας. 235

Πόλεμος

ἰὼ βροτοὶ βροτοὶ βροτοὶ πολυτλήμονες,

ὡς αὐτίκα μάλα τὰς γνάθους ἀλγήσετε.

Τρυγαῖος

ὦναξ Ἄπολλον τῆς θυείας τοῦ πλάτους,

ὅσον κακόν, καὶ τοῦ Πολέμου τοῦ βλέμματος.

ἆρ᾽ οὗτός ἐστ᾽ ἐκεῖνος ὃν καὶ φεύγομεν, 240

ὁ δεινός, ὁ ταλαύρινος, ὁ κατὰ τοῖν σκελοῖν;

Πόλεμος

ἰὼ Πρασιαὶ τρὶς ἄθλιαι καὶ πεντάκις

καὶ πολλοδεκάκις, ὡς ἀπολεῖσθε τήμερον.

Τρυγαῖος

τουτὶ μὲν ἄνδρες οὐδὲν ἡμῖν πρᾶγμά πω·

τὸ γὰρ κακὸν τοῦτ᾽ ἐστὶ τῆς Λακωνικῆς. 245

Πόλεμος

ὦ Μέγαρα Μέγαρ᾽ ὡς ἐπιτετρίψεσθ᾽ αὐτίκα

ἁπαξάπαντα καταμεμυττωτευμένα.

Τρυγαῖος

βαβαὶ βαβαιὰξ ὡς μεγάλα καὶ δριμέα

τοῖσι Μεγαρεῦσιν ἐνέβαλεν τὰ κλαύματα.

Πόλεμος

ἰὼ Σικελία καὶ σὺ δ᾽ ὡς ἀπόλλυσαι. 250

Τρυγαῖος

οἵα πόλις τάλαινα διακναισθήσεται.

Πόλεμος

φέρ᾽ ἐπιχέω καὶ τὸ μέλι τουτὶ τἀττικόν.

Τρυγαῖος

οὗτος παραινῶ σοι μέλιτι χρῆσθἀτέρῳ.

τετρώβολον τοῦτ᾽ ἐστί· φείδου τἀττικοῦ.

Πόλεμος

παῖ παῖ Κυδοιμέ. 255

Κύδοιμος

τί με καλεῖς;

Πόλεμος

κλαύσει μακρά.

ἕστηκας ἀργός; οὑτοσί σοι κόνδυλος.

Κύδοιμος

ὡς δριμύς. οἴμοι μοι τάλας ὦ δέσποτα.

μῶν τῶν σκορόδων ἐνέβαλες ἐς τὸν κόνδυλον;

Πόλεμος

οἴσεις ἀλετρίβανον τρέχων;

Κύδοιμος

ἀλλ᾽ ὦ μέλε

οὐκ ἔστιν ἡμῖν· ἐχθὲς εἰσῳκίσμεθα. 260

Πόλεμος

οὔκουν παρ᾽ Ἀθηναίων μεταθρέξει ταχὺ <πάνυ>;

Κύδοιμος

ἔγωγε νὴ Δί᾽· εἰ δὲ μή γε, κλαύσομαι.

Τρυγαῖος

ἄγε δὴ τί δρῶμεν ὦ πόνηρ᾽ ἀνθρώπια;

ὁρᾶτε τὸν κίνδυνον ἡμῖν ὡς μέγας·

εἴπερ γὰρ ἥξει τὸν ἀλετρίβανον φέρων, 265

τούτῳ ταράξει τὰς πόλεις καθήμενος.

ἀλλ᾽ ὦ Διόνυσ᾽ ἀπόλοιτο καὶ μὴ ᾽λθοι φέρων.

Πόλεμος

οὗτος.

Κύδοιμος

τί ἔστιν;

Πόλεμος

οὐ φέρεις;

Κύδοιμος

τὸ δεῖνα γὰρ

ἀπόλωλ᾽ Ἀθηναίοισιν ἁλετρίβανος,

ὁ βυρσοπώλης, ὃς ἐκύκα τὴν Ἑλλάδα. 270

Τρυγαῖος

εὖ γ᾽ ὦ πότνια δέσποιν᾽ Ἀθηναία ποιῶν

ἀπόλωλ᾽ ἐκεῖνος κἀν δέοντι τῇ πόλει,

ἢ πρίν γε τὸν μυττωτὸν ἡμῖν ἐγχέαι.

Πόλεμος

οὔκουν ἕτερον δῆτ᾽ ἐκ Λακεδαίμονος μέτει

ἀνύσας τι; 275

Κύδοιμος

ταῦτ᾽ ὦ δέσποθ᾽.

Πόλεμος

ἧκέ νυν ταχύ.

Τρυγαῖος

ὦνδρες τί πεισόμεσθα; νῦν ἀγὼν μέγας.

ἀλλ᾽ εἴ τις ὑμῶν ἐν Σαμοθρᾴκῃ τυγχάνει

μεμυημένος, νῦν ἐστιν εὔξασθαι καλὸν

ἀποστραφῆναι τοῦ μετιόντος τὼ πόδε.

Κύδοιμος

οἴμοι τάλας, οἴμοι γε κἄτ᾽ οἴμοι μάλα. 280

Πόλεμος

τί ἔστι; μῶν οὐκ αὖ φέρεις;

Κύδοιμος

ἀπόλωλε γὰρ

καὶ τοῖς Λακεδαιμονίοισιν ἁλετρίβανος.

Πόλεμος

πῶς ὦ πανοῦργ᾽;

Κύδοιμος

ἐς τἀπὶ Θρᾴκης χωρία

χρήσαντες ἑτέροις αὐτὸν εἶτ᾽ ἀπώλεσαν.

Τρυγαῖος

εὖ γ᾽ εὖ γε ποιήσαντες ὦ Διοσκόρω. 285

ἴσως ἂν εὖ γένοιτο· θαρρεῖτ᾽ ὦ βροτοί.

Πόλεμος

ἀπόφερε τὰ σκεύη λαβὼν ταυτὶ πάλιν·

ἐγὼ δὲ δοίδυκ᾽ εἰσιὼν ποιήσομαι.

Τρυγαῖος

νῦν τοῦτ᾽ ἐκεῖν᾽ ἥκει τὸ Δάτιδος μέλος,

ὃ δεφόμενός ποτ᾽ ᾖδε τῆς μεσημβρίας, 290

ὡς ἥδομαι καὶ χαίρομαι κεὐφραίνομαι.

νῦν ἐστιν ἡμῖν ὦνδρες Ἕλληνες καλὸν

ἀπαλλαγεῖσι πραγμάτων τε καὶ μαχῶν

ἐξελκύσαι τὴν πᾶσιν Εἰρήνην φίλην,

πρὶν ἕτερον αὖ δοίδυκα κωλῦσαί τινα. 295

ἀλλ᾽ ὦ γεωργοὶ κἄμποροι καὶ τέκτονες

καὶ δημιουργοὶ καὶ μέτοικοι καὶ ξένοι

καὶ νησιῶται, δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ὦ πάντες λεῴ,

ὡς τάχιστ᾽ ἄμας λαβόντες καὶ μοχλοὺς καὶ σχοινία·

νῦν γὰρ ἡμῖν ἁρπάσαι πάρεστιν ἀγαθοῦ δαίμονος. 300

Χορός

δεῦρο πᾶς χώρει προθύμως εὐθὺ τῆς σωτηρίας.

ὦ Πανέλληνες βοηθήσωμεν, εἴπερ πώποτε,

τάξεων ἀπαλλαγέντες καὶ κακῶν φοινικικῶν·

ἡμέρα γὰρ ἐξέλαμψεν ἥδε μισολάμαχος.

πρὸς τάδ᾽ ἡμῖν, εἴ τι χρὴ δρᾶν, φράζε κἀρχιτεκτόνει· 305

οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπως ἀπειπεῖν ἂν δοκῶ μοι τήμερον,

πρὶν μοχλοῖς καὶ μηχαναῖσιν ἐς τὸ φῶς ἀνελκύσαι

τὴν θεῶν πασῶν μεγίστην καὶ φιλαμπελωτάτην.

Τρυγαῖος

οὐ σιωπήσεσθ᾽, ὅπως μὴ περιχαρεῖς τῷ πράγματι

τὸν Πόλεμον ἐκζωπυρήσετ᾽ ἔνδοθεν κεκραγότες; 310

Χορός

ἀλλ᾽ ἀκούσαντες τοιούτου χαίρομεν κηρύγματος.

οὐ γὰρ ἦν ἔχοντας ἥκειν σιτί᾽ ἡμερῶν τριῶν.

Τρυγαῖος

εὐλαβεῖσθέ νυν ἐκεῖνον τὸν κάτωθεν Κέρβερον,

μὴ παφλάζων καὶ κεκραγὼς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἐνθάδ᾽ ἦν,

ἐμποδὼν ἡμῖν γένηται τὴν θεὸν μὴ ᾽ξελκύσαι. 315

Χορός

οὔτι καὶ νῦν ἔστιν αὐτὴν ὅστις ἐξαιρήσεται,

ἢν ἅπαξ ἐς χεῖρας ἔλθῃ τὰς ἐμάς. ἰοῦ ἰοῦ.

Τρυγαῖος

ἐξολεῖτέ μ᾽ ὦνδρες, εἰ μὴ τῆς βοῆς ἀνήσετε·

ἐκδραμὼν γὰρ πάντα ταυτὶ συνταράξει τοῖν ποδοῖν.

Χορός

ὡς κυκάτω καὶ πατείτω πάντα καὶ ταραττέτω, 320

οὐ γὰρ ἂν χαίροντες ἡμεῖς τήμερον παυσαίμεθ᾽ ἄν.

Τρυγαῖος

τί τὸ κακόν; τί πάσχετ᾽ ὦνδρες; μηδαμῶς πρὸς τῶν θεῶν

πρᾶγμα κάλλιστον διαφθείρητε διὰ τὰ σχήματα.

Χορός

ἀλλ᾽ ἔγωγ᾽ οὐ σχηματίζειν βούλομ᾽, ἀλλ᾽ ὑφ᾽ ἡδονῆς

οὐκ ἐμοῦ κινοῦντος αὐτὼ τὼ σκέλει χορεύετον. 325

Τρυγαῖος

μή τι καὶ νυνί γ᾽ ἔτ᾽, ἀλλὰ παῦε παῦ᾽ ὀρχούμενος.

Χορός

ἢν ἰδοὺ καὶ δὴ πέπαυμαι.

Τρυγαῖος

φῄς γε, παύει δ᾽ οὐδέπω.

Χορός

ἓν μὲν οὖν τουτί μ᾽ ἔασον ἑλκύσαι, καὶ μηκέτι.

Τρυγαῖος

τοῦτό νυν, καὶ μηκέτ᾽ ἄλλο μηδὲν ὀρχήσησθ᾽ ἔτι.

Χορός

οὐκ ἂν ὀρχησαίμεθ᾽, εἴπερ ὠφελήσαιμέν τί σε. 330

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὁρᾶτ᾽ οὔπω πέπαυσθε.

Χορός

τουτογὶ νὴ τὸν Δία

τὸ σκέλος ῥίψαντες ἤδη λήγομεν τὸ δεξιόν.

Τρυγαῖος

ἐπιδίδωμι τοῦτό γ᾽ ὑμῖν ὥστε μὴ λυπεῖν ἔτι.

Χορός

ἀλλὰ καὶ τἀριστερόν τοί μ᾽ ἐστ᾽ ἀναγκαίως ἔχον.

ἥδομαι γὰρ καὶ γέγηθα καὶ πέπορδα καὶ γελῶ 335

μᾶλλον ἢ τὸ γῆρας ἐκδὺς ἐκφυγὼν τὴν ἀσπίδα.

Τρυγαῖος

μή τι καὶ νυνί γε χαίρετ᾽· οὐ γὰρ ἴστε πω σαφῶς·

ἀλλ᾽ ὅταν λάβωμεν αὐτήν, τηνικαῦτα χαίρετε

καὶ βοᾶτε καὶ γελᾶτ᾽· ἤδη

γὰρ ἐξέσται τόθ᾽ ὑμῖν 340

πλεῖν μένειν βινεῖν καθεύδειν,

ἐς πανηγύρεις θεωρεῖν,

ἑστιᾶσθαι κοτταβίζειν,

συβαρίζειν

ἰοῦ ἰοῦ κεκραγέναι. 345

Χορός

εἰ γὰρ ἐκγένοιτ᾽ ἰδεῖν ταύτην με τὴν ἡμέραν [ποτέ].

πολλὰ γὰρ ἀνεσχόμην πράγματά τε καὶ στιβάδας, ἃς

ἔλαχε Φορμίων·

κοὐκέτ᾽ ἄν μ᾽ εὕροις δικαστὴν δριμὺν οὐδὲ δύσκολον,

οὐδὲ τοὺς τρόπους γε δήπου σκληρὸν ὥσπερ καὶ πρὸ τοῦ,

ἀλλ᾽ ἁπαλὸν ἄν μ᾽ ἴδοις καὶ πολὺ νεώτερον, 350

ἀπαλλαγέντα πραγμάτων.

καὶ γὰρ ἱκανὸν χρόνον ἀπολλύμεθα καὶ κατατετρίμμεθα πλανώμενοι 355

ἐς Λύκειον κἀκ Λυκείου ξὺν δορὶ ξὺν ἀσπίδι.

ἀλλ᾽ ὅ τι μάλιστα χαριούμεθα ποιοῦντες, ἄγε

φράζε· σὲ γὰρ αὐτοκράτορ᾽ εἵλετ᾽ ἀγαθή τις ἡμῖν τύχη. 360

Τρυγαῖος

φέρε δὴ κατίδω ποῖ τοὺς λίθους ἀφέλξομεν.

Ἑρμῆς

ὦ μιαρὲ καὶ τολμηρὲ τί ποιεῖν διανοεῖ;

Τρυγαῖος

οὐδὲν πονηρόν, ἀλλ᾽ ὅπερ καὶ Κιλλικῶν.

Ἑρμῆς

ἀπόλωλας ὦ κακόδαιμον.

Τρυγαῖος

οὐκοῦν ἢν λάχω.

Ἑρμῆς γὰρ ὢν κλήρῳ ποιήσεις οἶδ᾽ ὅτι. 365

Ἑρμῆς

ἀπόλωλας, ἐξόλωλας.

Τρυγαῖος

ἐς τίν᾽ ἡμέραν;

Ἑρμῆς

εἰς αὐτίκα μάλ᾽.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ οὐδὲν ἠμπόληκά πω,

οὔτ᾽ ἄλφιτ᾽ οὔτε τυρόν, ὡς ἀπολούμενος.

Ἑρμῆς

καὶ μὴν ἐπιτέτριψαί γε.

Τρυγαῖος

κᾆτα τῷ τρόπῳ

οὐκ ᾐσθόμην ἀγαθὸν τοσουτονὶ λαβών; 370

Ἑρμῆς

ἆρ᾽ οἶσθα θάνατον ὅτι προεῖφ᾽ ὁ Ζεὺς ὃς ἂν

ταύτην ἀνορύττων εὑρεθῇ;

Τρυγαῖος

νῦν ἆρά με

ἅπασ᾽ ἀνάγκη ᾽στ᾽ ἀποθανεῖν;

Ἑρμῆς

εὖ ἴσθ᾽ ὅτι.

Τρυγαῖος

ἐς χοιρίδιόν μοί νυν δάνεισον τρεῖς δραχμάς·

δεῖ γὰρ μυηθῆναί με πρὶν τεθνηκέναι. 375

Ἑρμῆς

ὦ Ζεῦ κεραυνοβρόντα.

Τρυγαῖος

μὴ πρὸς τῶν θεῶν

ἡμῶν κατείπῃς, ἀντιβολῶ σε δέσποτα.

Ἑρμῆς

οὐκ ἂν σιωπήσαιμι.

Τρυγαῖος

ναὶ πρὸς τῶν κρεῶν,

ἁγὼ προθύμως σοι φέρων ἀφικόμην.

Ἑρμῆς

ἀλλ᾽ ὦ μέλ᾽ ὑπὸ τοῦ Διὸς ἀμαλδυνθήσομαι, 380

εἰ μὴ τετορήσω ταῦτα καὶ λακήσομαι.

Τρυγαῖος

μή νυν λακήσῃς, λίσσομαί σ᾽ ὦρμῄδιον.

εἰπέ μοι, τί πάσχετ᾽ ὦνδρες; ἕστατ᾽ ἐκπεπληγμένοι.

ὦ πόνηροι μὴ σιωπᾶτ᾽· εἰ δὲ μή, λακήσεται.

Χορός

μηδαμῶς ὦ δέσποθ᾽ Ἑρμῆ, μηδαμῶς, μηδαμῶς, 385

εἴ τι κεχαρισμένον χοιρίδιον οἶσθα παρ᾽ ἐμοῦ γε κατεδηδοκώς,

τοῦτο μὴ φαῦλον νόμιζ᾽ ἐν τῷδε τῷ <νῦν> πράγματι.

Τρυγαῖος

οὐκ ἀκούεις οἷα θωπεύουσί σ᾽ ὦναξ δέσποτα;

Χορός

μὴ γένῃ παλίγκοτος ἀντιβολοῦσιν ἡμῖν, 390

ὥστε τήνδε μὴ λαβεῖν·

ἀλλὰ χάρισ᾽ ὦ φιλανθρωπότατε καὶ μεγαλοδωρότατε δαιμόνων,

εἴ τι Πεισάνδρου βδελύττει τοὺς λόφους καὶ τὰς ὀφρῦς. 395

καί σε θυσίαισιν ἱεραῖσι προσόδοις τε μεγάλαισι

διὰ παντὸς ὦ δέσποτ᾽ ἀγαλοῦμεν ἡμεῖς ἀεί.

Τρυγαῖος

ἴθ᾽, ἀντιβολῶ σ᾽, ἐλέησον αὐτῶν τὴν ὄπα, 400

ἐπεί σε καὶ τιμῶσι μᾶλλον ἢ πρὸ τοῦ.

κλέπται γάρ εἰσι νῦν γε μᾶλλον ἢ πρὸ τοῦ.

καί σοι φράσω τι πρᾶγμα δεινὸν καὶ μέγα,

ὃ τοῖς θεοῖς ἅπασιν ἐπιβουλεύεται.

Ἑρμῆς

ἴθι δὴ κάτειπ᾽· ἴσως γὰρ ἂν πείσαις ἐμέ. 405

Τρυγαῖος

ἡ γὰρ Σελήνη χὠ πανοῦργος Ἥλιος

ὑμῖν ἐπιβουλεύοντε πολὺν ἤδη χρόνον

τοῖς βαρβάροισι προδίδοτον τὴν Ἑλλάδα.

Ἑρμῆς

ἵνα δὴ τί τοῦτο δρᾶτον;

Τρυγαῖος

ὁτιὴ νὴ Δία

ἡμεῖς μὲν ὑμῖν θύομεν, τούτοισι δὲ 410

οἱ βάρβαροι θύουσι. διὰ τοῦτ᾽ εἰκότως

βούλοιντ᾽ ἂν ἡμᾶς πάντας ἐξολωλέναι,

ἵνα τὰς τελετὰς λάβοιεν αὐτοὶ τῶν θεῶν.

Ἑρμῆς

ταῦτ᾽ ἄρα πάλαι τῶν ἡμερῶν παρεκλεπτέτην

καὶ τοῦ κύκλου παρέτρωγον ὑφ᾽ ἁμαρτωλίας. 415

Τρυγαῖος

ναὶ μὰ Δία. πρὸς ταῦτ᾽ ὦ φίλ᾽ Ἑρμῆ ξύλλαβε

ἡμῖν προθύμως τήνδε καὶ ξυνέλκυσον.

καί σοι τὰ μεγάλ᾽ ἡμεῖς Παναθήναι᾽ ἄξομεν

πάσας τε τὰς ἄλλας τελετὰς τὰς τῶν θεῶν,

μυστήρι᾽ Ἑρμῇ, Διιπόλει᾽, Ἀδώνια· 420

ἄλλαι τέ σοι πόλεις πεπαυμέναι κακῶν

ἀλεξικάκῳ θύσουσιν Ἑρμῇ πανταχοῦ.

χἄτερ᾽ ἔτι πόλλ᾽ ἕξεις ἀγαθά. πρῶτον δέ σοι

δῶρον δίδωμι τήνδ᾽, ἵνα σπένδειν ἔχῃς.

Ἑρμῆς

οἴμ᾽ ὡς ἐλεήμων εἴμ᾽ ἀεὶ τῶν χρυσίδων. 425

Τρυγαῖος

ὑμέτερον ἐντεῦθεν ἔργον ὦνδρες. ἀλλὰ ταῖς ἄμαις

εἰσιόντες ὡς τάχιστα τοὺς λίθους ἀφέλκετε.

Χορός

ταῦτα δράσομεν· σὺ δ᾽ ἡμῖν ὦ θεῶν σοφώτατε

ἅττα χρὴ ποιεῖν ἐφεστὼς φράζε δημιουργικῶς·

τἄλλα δ᾽ εὑρήσεις ὑπουργεῖν ὄντας ἡμᾶς οὐ κακούς. 430

Τρυγαῖος

ἄγε δὴ σὺ ταχέως ὕπεχε τὴν φιάλην, ὅπως

ἔργῳ ᾽φιαλοῦμεν εὐξάμενοι τοῖσιν θεοῖς.

Ἑρμῆς

σπονδὴ σπονδή·

εὐφημεῖτε εὐφημεῖτε.

Τρυγαῖος

σπένδοντες εὐχόμεσθα τὴν νῦν ἡμέραν 435

Ἕλλησιν ἄρξαι πᾶσι πολλῶν κἀγαθῶν,

χὤστις προθύμως ξυλλάβοι τῶν σχοινίων,

τοῦτον τὸν ἄνδρα μὴ λαβεῖν ποτ᾽ ἀσπίδα.

Χορός

μὰ Δί᾽ ἀλλ᾽ ἐν εἰρήνῃ διαγαγεῖν τὸν βίον,

ἔχονθ᾽ ἑταίραν καὶ σκαλεύοντ᾽ ἄνθρακας. 440

Τρυγαῖος

ὅστις δὲ πόλεμον μᾶλλον εἶναι βούλεται

Χορός

μηδέποτε παύσασθ᾽ αὐτὸν ὦ Διόνυσ᾽ ἄναξ

ἐκ τῶν ὀλεκράνων ἀκίδας ἐξαιρούμενον.

Τρυγαῖος

κεἴ τις ἐπιθυμῶν ταξιαρχεῖν σοὶ φθονεῖ

ἐς φῶς ἀνελθεῖν ὦ πότνι᾽, ἐν ταῖσιν μάχαις 445

Χορός

πάσχοι γε τοιαῦθ᾽ οἷάπερ Κλεώνυμος.

Τρυγαῖος

κεἴ τις δορυξὸς ἢ κάπηλος ἀσπίδων,

ἵν᾽ ἐμπολᾷ βέλτιον, ἐπιθυμεῖ μαχῶν

Χορός

ληφθεὶς ὑπὸ λῃστῶν ἐσθίοι κριθὰς μόνας.

Τρυγαῖος

κεἴ τις στρατηγεῖν βουλόμενος μὴ ξυλλάβοι, 450

ἢ δοῦλος αὐτομολεῖν παρεσκευασμένος

Χορός

ἐπὶ τοῦ τροχοῦ γ᾽ ἕλκοιτο μαστιγούμενος.

Τρυγαῖος

ἡμῖν δ᾽ ἀγαθὰ γένοιτ᾽. ἰὴ παιὼν ἰή.

Χορός

ἄφελε τὸ παίειν ἀλλ᾽ ἰὴ μόνον λέγε.

Τρυγαῖος

ἰὴ ἰὴ τοίνυν, ἰὴ μόνον λέγω. 455

Ἑρμῇ Χάρισιν Ὥραισιν Ἀφροδίτῃ Πόθῳ.

Ἄρει δέ;

Χορός

μὴ μή.

Τρυγαῖος

μηδ᾽ Ἐνυαλίῳ γε;

Χορός

μή.

Τρυγαῖος

ὑπότεινε δὴ πᾶς καὶ κάταγε τοῖσιν κάλῳς.

Ἑρμῆς

ὦ εἶα.

Χορός

εἶα μάλα. 460

Ἑρμῆς

ὦ εἶα.

Χορός

εἶα ἔτι μάλα.

Ἑρμῆς

ὦ εἶα, ὦ εἶα.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ οὐχ ἕλκουσ᾽ ἅνδρες ὁμοίως.

οὐ ξυλλήψεσθ᾽; οἷ᾽ ὀγκύλλεσθ᾽· 465

οἰμώξεσθ᾽ οἱ Βοιωτοί.

Ἑρμῆς

εἶά νυν.

Τρυγαῖος

εἶα ὦ.

Χορός

<ἀλλ᾽> ἄγετε ξυνανέλκετε καὶ σφώ.

Τρυγαῖος

οὔκουν ἕλκω κἀξαρτῶμαι 470

κἀπεμπίπτω καὶ σπουδάζω;

Χορός

πῶς οὖν οὐ χωρεῖ τοὔργον;

Τρυγαῖος

ὦ Λάμαχ᾽ ἀδικεῖς ἐμποδὼν καθήμενος.

οὐδὲν δεόμεθ᾽ ὦνθρωπε τῆς σῆς μορμόνος.

Ἑρμῆς

οὐδ᾽ οἵδε γ᾽ εἷλκον οὐδὲν ἁργεῖοι πάλαι 475

ἀλλ᾽ ἢ κατεγέλων τῶν ταλαιπωρουμένων,

καὶ ταῦτα διχόθεν μισθοφοροῦντες ἄλφιτα.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ οἱ Λάκωνες ὦγάθ᾽ ἕλκουσ᾽ ἀνδρικῶς.

Χορός

ἆρ᾽ οἶσθ᾽ ὅσοι γ᾽ αὐτῶν ἔχονται τοῦ ξύλου,

μόνοι προθυμοῦντ᾽· ἀλλ᾽ ὁ χαλκεὺς οὐκ ἐᾷ. 480

Ἑρμῆς

οὐδ᾽ οἱ Μεγαρῆς δρῶσ᾽ οὐδέν· ἕλκουσιν δ᾽ ὅμως

γλισχρότατα σαρκάζοντες ὥσπερ κυνίδια,

ὑπὸ τοῦ γε λιμοῦ νὴ Δἴ ἐξολωλότες.

Τρυγαῖος

οὐδὲν ποιοῦμεν ὦνδρες· ἀλλ ὁμοθυμαδὸν

ἅπασιν ἡμῖν αὖθις ἀντιληπτέον. 485

Ἑρμῆς

ὦ εἶα.

Τρυγαῖος

εἶα μάλα.

Ἑρμῆς

ὦ εἶα.

Τρυγαῖος

εἶα νὴ Δία.

Χορός

μικρόν γε κινοῦμεν. 490

Τρυγαῖος

οὔκουν δεινὸν . . .

τοὺς μὲν τείνειν τοὺς δ᾽ ἀντισπᾶν;

πληγὰς λήψεσθ᾽ ὦργεῖοι.

Ἑρμῆς

εἶά νυν.

Τρυγαῖος

εἶα ὦ. 495

Χορός

ὡς κακόνοι τινές εἰσιν ἐν ἡμῖν.

Τρυγαῖος

ὑμεῖς μὲν γοῦν οἱ κιττῶντες

τῆς εἰρήνης σπᾶτ᾽ ἀνδρείως.

Χορός

ἀλλ᾽ εἴσ᾽ οἳ κωλύουσιν.

Ἑρμῆς

ἄνδρες Μεγαρῆς οὐκ ἐς κόρακας ἐρρήσετε; 500

μισεῖ γὰρ ὑμᾶς ἡ θεὸς μεμνημένη·

πρῶτοι γὰρ αὐτὴν τοῖς σκορόδοις ἠλείψατε.

καὶ τοῖς Ἀθηναίοισι παύσασθαι λέγω

ἐντεῦθεν ἐχομένοις ὅθεν νῦν ἕλκετε·

οὐδὲν γὰρ ἄλλο δρᾶτε πλὴν δικάζετε. 505

ἀλλ᾽ εἴπερ ἐπιθυμεῖτε τήνδ᾽ ἐξελκύσαι,

πρὸς τὴν θάλατταν ὀλίγον ὑποχωρήσατε.

Χορός

ἄγ᾽ ὦνδρες αὐτοὶ δὴ μόνοι λαβώμεθ᾽ οἱ γεωργοί.

Ἑρμῆς

χωρεῖ γέ τοι τὸ πρᾶγμα πολλῷ μᾶλλον ὦνδρες ὑμῖν.

Χορός

χωρεῖν τὸ πρᾶγμά φησιν· ἀλλὰ πᾶς ἀνὴρ προθυμοῦ. 510

Τρυγαῖος

οἵ τοι γεωργοὶ τοὔργον ἐξέλκουσι κἄλλος οὐδείς.

Χορός

ἄγε νυν ἄγε πᾶς.

Ἑρμῆς

καὶ μὴν ὁμοῦ ᾽στιν ἤδη.

Χορός

μή νυν ἀνῶμεν ἀλλ᾽ ἐπεντείνωμεν

ἀνδρικώτερον. 515

Ἑρμῆς

ἤδη ᾽στὶ τοῦτ᾽ ἐκεῖνο.

Χορός

ὦ εἶα νῦν, ὦ εἶα πᾶς.

ὦ εἶα εἶα εἶα εἶα εἶα εἶα.

ὦ εἶα εἶα εἶα εἶα εἶα πᾶς.

Τρυγαῖος

ὦ πότνια βοτρυόδωρε τί προσείπω σ᾽ ἔπος; 520

πόθεν ἂν λάβοιμι ῥῆμα μυριάμφορον

ὅτῳ προσείπω σ᾽; οὐ γὰρ εἶχον οἴκοθεν.

ὦ χαῖρ᾽ Ὀπώρα, καὶ σὺ δ᾽ ὦ Θεωρία.

οἷον δ᾽ ἔχεις τὸ πρόσωπον ὦ Θεωρία,

οἷον δὲ πνεῖς, ὡς ἡδὺ κατὰ τῆς καρδίας, 525

γλυκύτατον ὥσπερ ἀστρατείας καὶ μύρου.

Ἑρμῆς

μῶν οὖν ὅμοιον καὶ γυλιοῦ στρατιωτικοῦ;

Τρυγαῖος

ἀπέπτυσ᾽ ἐχθροῦ φωτὸς ἔχθιστον πλέκος.

τοῦ μὲν γὰρ ὄζει κρομμυοξυρεγμίας,

ταύτης δ᾽ ὀπώρας, ὑποδοχῆς, Διονυσίων, 530

αὐλῶν, τραγῳδῶν, Σοφοκλέους μελῶν, κιχλῶν,

ἐπυλλίων Εὐριπίδου--

Ἑρμῆς

κλαύσἄρα σὺ

ταύτης καταψευδόμενος· οὐ γὰρ ἥδεται

αὕτη ποιητῇ ῥηματίων δικανικῶν.

Τρυγαῖος

κιττοῦ, τρυγοίπου, προβατίων βληχωμένων, 535

κόλπου γυναικῶν διατρεχουσῶν εἰς ἀγρόν,

δούλης μεθυούσης, ἀνατετραμμένου χοῶς,

ἄλλων τε πολλῶν κἀγαθῶν--

Ἑρμῆς

ἴθι νυν ἄθρει

οἷον πρὸς ἀλλήλας λαλοῦσιν αἱ πόλεις

διαλλαγεῖσαι καὶ γελῶσιν ἄσμεναι, 540

καὶ ταῦτα δαιμονίως ὑπωπιασμέναι

ἁπαξάπασαι καὶ κυάθους προσκείμεναι.

Τρυγαῖος

καὶ τῶνδε τοίνυν τῶν θεωμένων σκόπει

τὰ πρόσωφ᾽, ἵνα γνῷς τὰς τέχνας.

Ἑρμῆς

αἰβοῖ τάλας,

Τρυγαῖος

ἐκεινονὶ γοῦν τὸν λοφοποιὸν οὐχ ὁρᾷς 545

τίλλονθ᾽ ἑαυτόν;

Ἑρμῆς

ὁ δέ γε τὰς σμινύας ποιῶν

κατέπαρδεν ἄρτι τοῦ ξιφουργοῦ ᾽κεινουί.

Τρυγαῖος

ὁ δὲ δρεπανουργὸς οὐχ ὁρᾷς ὡς ἥδεται,

καὶ τὸν δορυξὸν οἷον ἐσκιμάλισεν;

Ἑρμῆς

ἴθι νυν ἄνειπε τοὺς γεωργοὺς ἀπιέναι. 550

Τρυγαῖος

ἀκούετε λεῴ· τοὺς γεωργοὺς ἀπιέναι

τὰ γεωργικὰ σκεύη λαβόντας εἰς ἀγρὸν

ὡς τάχιστ᾽ ἄνευ δορατίου καὶ ξίφους κἀκοντίου·

ὡς ἅπαντ᾽ ἤδη ᾽στὶ μεστὰ τἀνθάδ᾽ εἰρήνης σαπρᾶς.

ἀλλὰ πᾶς χώρει πρὸς ἔργον εἰς ἀγρὸν παιωνίσας. 555

Χορός

ὦ ποθεινὴ τοῖς δικαίοις καὶ γεωργοῖς ἡμέρα,

ἄσμενός σ᾽ ἰδὼν προσειπεῖν βούλομαι τὰς ἀμπέλους,

τάς τε συκᾶς, ἃς ἐγὼ ᾽φύτευον ὢν νεώτερος,

ἀσπάσασθαι θυμὸς ἡμῖν ἐστι πολλοστῷ χρόνῳ.

Τρυγαῖος

νῦν μὲν οὖν ὦνδρες προσευξώμεσθα πρῶτον τῇ θεῷ, 560

ἥπερ ἡμῶν τοὺς λόφους ἀφεῖλε καὶ τὰς Γοργόνας·

εἶθ᾽ ὅπως Λιταργιοῦμεν οἴκαδ᾽ ἐς τὰ χωρία,

ἐμπολήσαντές τι χρηστὸν εἰς ἀγρὸν ταρίχιον.

Ἑρμῆς

ὦ Πόσειδον ὡς καλὸν τὸ στῖφος αὐτῶν φαίνεται

καὶ πυκνὸν καὶ γοργὸν ὥσπερ μᾶζα καὶ πανδαισία. 565

Τρυγαῖος

νὴ Δἴ ἡ γὰρ σφῦρα λαμπρὸν ἦν ἄρ᾽ ἐξωπλισμένη,

αἵ τε θρίνακες διαστίλβουσι πρὸς τὸν ἥλιον.

ἦ καλῶς αὐτῶν ἀπαλλάξειεν ἂν μετόρχιον.

ὥστ᾽ ἔγωγ᾽ ἤδη ᾽πιθυμῶ καὐτὸς ἐλθεῖν εἰς ἀγρὸν

καὶ τριαινοῦν τῇ δικέλλῃ διὰ χρόνου τὸ γῄδιον. 570

ἀλλ᾽ ἀναμνησθέντες ὦνδρες

τῆς διαίτης τῆς παλαιᾶς,

ἣν παρεῖχ᾽ αὕτη ποθ᾽ ἡμῖν,

τῶν τε παλασίων ἐκείνων

τῶν τε σύκων τῶν τε μύρτων, 575

τῆς τρυγός τε τῆς γλυκείας

τῆς ἰωνιᾶς τε τῆς πρὸς

τῷ φρέατι τῶν τ᾽ ἐλαῶν

ὧν ποθοῦμεν,

ἀντὶ τούτων τήνδε νυνὶ 580

τὴν θεὸν προσείπατε.

Χορός

χαῖρε χαῖρ᾽, ὡς ἀσμένοισιν ἦλθες, ὦ φιλτάτη.

σῷ γὰρ ἐδάμην πόθῳ, δαιμόνια βουλόμενος εἰς ἀγρὸν ἀνερπύσαι 585

*

ἦσθα γὰρ μέγιστον ἡμῖν κέρδος ὦ ποθουμένη

πᾶσιν ὁπόσοι γεωργὸν βίον ἐτρίβομεν.

μόνη γὰρ ἡμᾶς ὠφέλεις. 590

πολλὰ γὰρ ἐπάσχομεν πρίν ποτ᾽ ἐπὶ σοῦ γλυκέα κἀδάπανα καὶ φίλα.

τοῖς ἀγροίκοισιν γὰρ ἦσθα χῖδρα καὶ σωτηρία. 595

ὥστε σὲ τά τ᾽ ἀμπέλια καὶ τὰ νέα συκίδια

τἄλλα θ᾽ ὁπόσ᾽ ἔστι φυτὰ

προσγελάσεται λαβόντ᾽ ἄσμενα. 600

Χορός

ἀλλὰ ποῦ ποτ᾽ ἦν ἀφ᾽ ἡμῶν τὸν πολὺν τοῦτον χρόνον

ἥδε; τοῦθ᾽ ἡμᾶς δίδαξον ὦ θεῶν εὐνούστατε.

Ἑρμῆς

ὦ σοφώτατοι γεωργοί, τἀμὰ δὴ ξυνίετε

ῥήματ᾽, εἰ βούλεσθ᾽ ἀκοῦσαι τήνδ᾽ ὅπως ἀπώλετο.

πρῶτα μὲν γὰρ αὐτῆς ἦρξεν Φειδίας πράξας κακῶς· 605

εἶτα Περικλέης φοβηθεὶς μὴ μετάσχοι τῆς τύχης,

τὰς φύσεις ὑμῶν δεδοικὼς καὶ τὸν αὐτοδὰξ τρόπον,

πρὶν παθεῖν τι δεινὸν αὐτός, ἐξέφλεξε τὴν πόλιν.

ἐμβαλὼν σπινθῆρα μικρὸν Μεγαρικοῦ ψηφίσματος,

ἐξεφύσησεν τοσοῦτον πόλεμον ὥστε τῷ καπνῷ 610

πάντας Ἕλληνας δακρῦσαι, τούς τ᾽ ἐκεῖ τούς τ᾽ ἐνθάδε.

ὡς δ᾽ ἅπαξ τὸ πρῶτον ἄκουσ᾽ ἐψόφησεν ἄμπελος

καὶ πίθος πληγεὶς ὑπ᾽ ὀργῆς ἀντελάκτισεν πίθῳ,

οὐκέτ᾽ ἦν οὐδεὶς ὁ παύσων, ἥδε δ᾽ ἠφανίζετο.

Τρυγαῖος

ταῦτα τοίνυν μὰ τὸν Ἀπόλλω ᾽γὼ ᾽πεπύσμην οὐδενός, 615

οὐδ᾽ ὅπως αὐτῇ προσήκοι Φειδίας ἠκηκόη.

Χορός

οὐδ᾽ ἔγωγε πλήν γε νυνί. ταῦτ᾽ ἄρ᾽ εὐπρόσωπος ἦν,

οὖσα συγγενὴς ἐκείνου. πολλά γ᾽ ἡμᾶς λανθάνει.

Ἑρμῆς

κᾆτ᾽ ἐπειδὴ ᾽γνωσαν ὑμᾶς αἱ πόλεις ὧν ἤρχετε

ἠγριωμένους ἐπ᾽ ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότας, 620

πάντ᾽ ἐμηχανῶντ᾽ ἐφ᾽ ὑμῖν τοὺς φόρους φοβούμεναι,

κἀνέπειθον τῶν Λακώνων τοὺς μεγίστους χρήμασιν.

οἱ δ᾽ ἅτ᾽ ὄντες αἰσχροκερδεῖς καὶ διειρωνόξενοι

τήνδ᾽ ἀπορρίψαντες αἰσχρῶς τὸν πόλεμον ἀνήρπασαν·

κᾆτα τἀκείνων γε κέρδη τοῖς γεωργοῖς ἦν κακά· 625

αἱ γὰρ ἐνθένδ᾽ αὖ τριήρεις ἀντιτιμωρούμεναι

οὐδὲν αἰτίων ἂν ἀνδρῶν τὰς κράδας κατήσθιον.

Τρυγαῖος

ἐν δίκῃ μὲν οὖν, ἐπεί τοι τὴν κορώνεών γέ μου

ἐξέκοψαν, ἣν ἐγὼ ᾽φύτευσα κἀξεθρεψάμην.

Χορός

νὴ Δί᾽ ὦ μέλ᾽ ἐνδίκως <γε> δῆτ᾽, ἐπεὶ κἀμοῦ λίθον 630

ἐμβαλόντες ἑξμέδιμνον κυψέλην ἀπώλεσαν.

Ἑρμῆς

κᾆτα δ᾽ ὡς ἐκ τῶν ἀγρῶν ξυνῆλθεν οὑργάτης λεώς,

τὸν τρόπον πωλούμενος τὸν αὐτὸν οὐκ ἐμάνθανεν,

ἀλλ᾽ ἅτ᾽ ὢν ἄνευ γιγάρτων καὶ φιλῶν τὰς ἰσχάδας

ἔβλεπεν πρὸς τοὺς λέγοντας· οἱ δὲ γιγνώσκοντες εὖ 635

τοὺς πένητας ἀσθενοῦντας κἀποροῦντας ἀλφίτων,

τήνδε μὲν δικροῖς ἐώθουν τὴν θεὸν κεκράγμασιν,

πολλάκις φανεῖσαν αὐτὴν τῆσδε τῆς χώρας πόθῳ,

τῶν δὲ συμμάχων ἔσειον τοὺς παχεῖς καὶ πλουσίους,

αἰτίας ἂν προστιθέντες, ὡς φρονεῖ τὰ Βρασίδου. 640

εἶτ᾽ ἂν ὑμεῖς τοῦτον ὥσπερ κυνίδι᾽ ἐσπαράττετε·

ἡ πόλις γὰρ ὠχριῶσα κἀν φόβῳ καθημένη,

ἅττα διαβάλοι τις αὐτῇ, ταῦτ᾽ ἂν ἥδιστ᾽ ἤσθιεν.

οἳ δὲ τὰς πληγὰς ὁρῶντες ἃς ἐτύπτονθ᾽ οἱ ξένοι

χρυσίῳ τῶν ταῦτα ποιούντων ἐβύνουν τὸ στόμα, 645

ὥστ᾽ ἐκείνους μὲν ποιῆσαι πλουσίους, ἡ δ᾽ Ἑλλὰς ἂν

ἐξερημωθεῖσ᾽ ἂν ὑμᾶς ἔλαθε. ταῦτα δ᾽ ἦν ὁ δρῶν

βυρσοπώλης.

Τρυγαῖος

παῦε παῦ᾽ ὦ δέσποθ᾽ Ἑρμῆ, μὴ λέγε,

ἀλλ᾽ ἔα τὸν ἄνδρ᾽ ἐκεῖνον οὗπερ ἔστ᾽ εἶναι κάτω·

οὐ γὰρ ἡμέτερος ἔτ᾽ ἔστ᾽ ἐκεῖνος ἁνὴρ ἀλλὰ σός. 650

ἅττ᾽ ἂν οὖν λέγῃς ἐκεῖνον,

κεἰ πανοῦργος ἦν, ὅτ᾽ ἔζη,

καὶ λάλος καὶ συκοφάντης

καὶ κύκηθρον καὶ τάρακτρον,

ταῦθ᾽ ἁπαξάπαντα νυνὶ 655

τοὺς σεαυτοῦ λοιδορεῖς.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὅ τι σιωπᾷς ὦ πότνια κάτειπέ μοι.

Ἑρμῆς

ἀλλ᾽ οὐκ ἂν εἴποι πρός γε τοὺς θεωμένους·

ὀργὴν γὰρ αὐτοῖς ὧν ἔπαθε πολλὴν ἔχει.

Τρυγαῖος

ἡ δ᾽ ἀλλὰ πρὸς σὲ μικρὸν εἰπάτω μόνον. 660

Ἑρμῆς

εἴφ᾽ ὅ τι νοεῖς αὐτοῖσι πρὸς ἔμ᾽ ὦ φιλτάτη.

ἴθ᾽ ὦ γυναικῶν μισοπορπακιστάτη.

εἶεν, ἀκούω. ταῦτ᾽ ἐπικαλεῖς; μανθάνω.

ἀκούσαθ᾽ ὑμεῖς ὧν ἕνεκα μομφὴν ἔχει.

ἐλθοῦσά φησιν αὐτομάτη μετὰ τἀν Πύλῳ 665

σπονδῶν φέρουσα τῇ πόλει κίστην πλέαν

ἀποχειροτονηθῆναι τρὶς ἐν τἠκκλησίᾳ.

Τρυγαῖος

ἡμάρτομεν ταῦτ᾽· ἀλλὰ συγγνώμην ἔχε·

ὁ νοῦς γὰρ ἡμῶν ἦν τότ᾽ ἐν τοῖς σκύτεσιν.

Ἑρμῆς

ἴθι νυν ἄκουσον οἷον ἄρτι μ᾽ ἤρετο, 670

ὅστις κακόνους αὐτῇ μάλιστ᾽ ἦν ἐνθάδε,

χὤστις φίλος κἄσπευδεν εἶναι μὴ μάχας.

Τρυγαῖος

εὐνούστατος μὲν ἦν μακρῷ Κλεώνυμος.

Ἑρμῆς

ποῖός τις οὖν εἶναι δοκεῖ τὰ πολεμικὰ

ὁ Κλεώνυμος; 675

Τρυγαῖος

ψυχήν γ᾽ ἄριστος πλήν γ᾽ ὅτι

οὐκ ἦν ἄρ᾽ οὗπέρ φησιν εἶναι τοῦ πατρός.

εἰ γάρ ποτ᾽ ἐξέλθοι στρατιώτης, εὐθέως

ἀποβολιμαῖος τῶν ὅπλων ἐγίγνετο.

Ἑρμῆς

ἔτι νῦν ἄκουσον οἷον ἄρτι μ᾽ ἤρετο,

ὅστις κρατεῖ νῦν τοῦ λίθου τοῦ ᾽ν τῇ πυκνί. 680

Τρυγαῖος

Ὑπέρβολος νῦν τοῦτ᾽ ἔχει τὸ χωρίον.

αὕτη τί ποιεῖς; τὴν κεφαλὴν ποῖ περιάγεις;

Ἑρμῆς

ἀποστρέφεται τὸν δῆμον ἀχθεσθεῖσ᾽ ὅτι

αὑτῷ πονηρὸν προστάτην ἐπεγράψατο.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ οὐκέτ᾽ αὐτῷ χρησόμεθ᾽ οὐδέν, ἀλλὰ νῦν 685

ἀπορῶν ὁ δῆμος ἐπιτρόπου καὶ γυμνὸς ὢν

τοῦτον τέως τὸν ἄνδρα περιεζώσατο.

Ἑρμῆς

πῶς οὖν ξυνοίσει ταῦτ᾽ ἐρωτᾷ τῇ πόλει.

Τρυγαῖος

εὐβουλότεροι γενησόμεθα.

Ἑρμῆς

τρόπῳ τίνι;

Τρυγαῖος

ὅτι τυγχάνει λυχνοποιὸς ὤν. πρὸ τοῦ μὲν οὖν 690

ἐψηλαφῶμεν ἐν σκότῳ τὰ πράγματα,

νυνὶ δ᾽ ἅπαντα πρὸς λύχνον βουλεύσομεν.

Ἑρμῆς

ὢ ὤ,

οἷά μ᾽ ἐκέλευσεν ἀναπυθέσθαι σου.

Τρυγαῖος

τὰ τί;

Ἑρμῆς

πάμπολλα καὶ τἀρχαῖ᾽ ἃ κατέλιπεν τότε·

πρῶτον δ᾽ ὅ τι πράττει Σοφοκλέης ἀνήρετο. 695

Τρυγαῖος

εὐδαιμονεῖ, πάσχει δὲ θαυμαστόν.

Ἑρμῆς

τὸ τί;

Τρυγαῖος

ἐκ τοῦ Σοφοκλέους γίγνεται Σιμωνίδης.

Ἑρμῆς

Σιμωνίδης; πῶς;

Τρυγαῖος

ὅτι γέρων ὢν καὶ σαπρὸς

κέρδους ἕκατι κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοι.

Ἑρμῆς

τί δαί; Κρατῖνος ὁ σοφὸς ἔστιν; 700

Τρυγαῖος

ἀπέθανεν

ὅθ᾽ οἱ Λάκωνες ἐνέβαλον.

Ἑρμῆς

τί παθών;

Τρυγαῖος

ὅ τι;

ὼρακιάσας· οὐ γὰρ ἐξηνέσχετο

ἰδὼν πίθον καταγνύμενον οἴνου πλέων.

χἄτερα πόσ᾽ ἄττ᾽ οἴει γεγενῆσθ᾽ ἐν τῇ πόλει;

ὥστ᾽ οὐδέποτ᾽ ὦ δέσποιν᾽ ἀφησόμεσθά σου. 705

Ἑρμῆς

ἴθι νυν ἐπὶ τούτοις τὴν Ὀπώραν λάμβανε

γυναῖκα σαυτῷ τήνδε· κᾆτ᾽ ἐν τοῖς ἀγροῖς

ταύτῃ ξυνοικῶν ἐκποιοῦ σαυτῷ βότρυς.

Τρυγαῖος

ὦ φιλτάτη δεῦρ᾽ ἐλθὲ καὶ δός μοι κύσαι.

ἆρ᾽ ἂν βλαβῆναι διὰ χρόνου τί σοι δοκῶ 710

ὦ δέσποθ᾽ Ἑρμῆ τῆς Ὀπώρας κατελάσας;

Ἑρμῆς

οὐκ εἴ γε κυκεῶν᾽ ἐπιπίοις βληχωνίαν.

ἀλλ᾽ ὡς τάχιστα τήνδε τὴν Θεωρίαν

ἀπάγαγε τῇ βουλῇ λαβών, ἧσπέρ ποτ᾽ ἦν.

Τρυγαῖος

ὦ μακαρία βουλὴ σὺ τῆς Θεωρίας, 715

ὅσον ῥοφήσει ζωμὸν ἡμερῶν τριῶν,

ὅσας δὲ κατέδει ξόλικας ἑφθὰς καὶ κρέα.

ἀλλ᾽ ὦ φίλ᾽ Ἑρμῆ χαῖρε πολλά.

Ἑρμῆς

·καὶ σύ γε

ὦνθρωπε χαίρων ἄπιθι καὶ μέμνησό μου.

Τρυγαῖος

ὦ κάνθαρ᾽ οἴκαδ᾽ οἴκαδ᾽ ἀποπετώμεθα. 720

Ἑρμῆς

οὐκ ἐνθάδ᾽ ὦ τᾶν ἔστι.

Τρυγαῖος

ποῖ γὰρ οἴχεται;

Ἑρμῆς

ὑφ᾽ ἅρματ᾽ ἐλθὼν Ζηνὸς ἀστραπηφορεῖ.

Τρυγαῖος

πόθεν οὖν ὁ τλήμων ἐνθάδ᾽ ἕξει σιτία;

Ἑρμῆς

τὴν τοῦ Γανυμήδους ἀμβροσίαν σιτήσεται.

Τρυγαῖος

πῶς δῆτ᾽ ἐγὼ καταβήσομαι; 725

Ἑρμῆς

θάρρει, καλῶς·

τῃδὶ παρ᾽ αὐτὴν τὴν θεόν.

Τρυγαῖος

δεῦρ᾽ ὦ κόραι

ἕπεσθον ἅμ᾽ ἐμοὶ θᾶττον, ὡς πολλοὶ πάνυ

ποθοῦντες ὑμᾶς ἀναμένουσ᾽ ἐστυκότες.

Χορός

ἀλλ᾽ ἴθι χαίρων· ἡμεῖς δὲ τέως τάδε τὰ σκεύη παραδόντες

τοῖς ἀκολούθοις δῶμεν σῴζειν, ὡς εἰώθασι μάλιστα 730

περὶ τὰς σκηνὰς πλεῖστοι κλέπται κυπτάζειν καὶ κακοποιεῖν.

ἀλλὰ φυλάττετε ταῦτ᾽ ἀνδρείως· ἡμεῖς δ᾽ αὖ τοῖσι θεαταῖς

ἣν ἔχομεν ὁδὸν λόγων εἴπωμεν ὅσα τε νοῦς ἔχει.

Χορός

χρῆν μὲν τύπτειν τοὺς ῥαβδούχους, εἴ τις κωμῳδοποιητὴς

αὑτὸν ἐπῄνει πρὸς τὸ θέατρον παραβὰς ἐν τοῖς ἀναπαίστοις· 735

εἰ δ᾽ οὖν εἰκός τινα τιμῆσαι, θύγατερ Διός, ὅστις ἄριστος

κωμῳδοδιδάσκαλος ἀνθρώπων καὶ κλεινότατος γεγένηται,

ἄξιος εἶναί φησ᾽ εὐλογίας μεγάλης ὁ διδάσκαλος ἡμῶν.

πρῶτον μὲν γὰρ τοὺς ἀντιπάλους μόνος ἀνθρώπων κατέπαυσεν

ἐς τὰ ῥάκια σκώπτοντας ἀεὶ καὶ τοῖς φθειρσὶν πολεμοῦντας, 740

τούς θ᾽ Ἡρακλέας τοὺς μάττοντας καὶ τοὺς πεινῶντας ἐκείνους

ἐξήλασ᾽ ἀτιμώσας πρῶτος, καὶ τοὺς δούλους παρέλυσεν

τοὺς φεύγοντας κἀξαπατῶντας καὶ τυπτομένους ἐπίτηδες,

οὓς ἐξῆγον κλάοντας ἀεί, καὶ τούτους οὕνεκα τουδί,

ἵν᾽ ὁ σύνδουλος σκώψας αὐτοῦ τὰς πληγὰς εἶτ᾽ ἀνέροιτο, 745

ὦ κακόδαιμον τί τὸ δέρμ᾽ ἔπαθες; μῶν ὑστριχὶς εἰσέβαλέν σοι

ἐς τὰς πλευρὰς πολλῇ στρατιᾷ κἀδενδροτόμησε τὸ νῶτον;

τοιαῦτ᾽ ἀφελὼν κακὰ καὶ φόρτον καὶ βωμολοχεύματ᾽ ἀγεννῆ

ἐποίησε τέχνην μεγάλην ἡμῖν κἀπύργωσ᾽ οἰκοδομήσας

ἔπεσιν μεγάλοις καὶ διανοίαις καὶ σκώμμασιν οὐκ ἀγοραίοις, 750

οὐκ ἰδιώτας ἀνθρωπίσκους κωμῳδῶν οὐδὲ γυναῖκας,

ἀλλ᾽ Ἡρακλέους ὀργήν τιν᾽ ἔχων τοῖσι μεγίστοις ἐπεχείρει,

διαβὰς βυρσῶν ὀσμὰς δεινὰς κἀπειλὰς βορβοροθύμους,

καὶ πρῶτον μὲν μάχομαι πάντων αὐτῷ τῷ καρχαρόδοντι,

οὗ δεινόταται μὲν ἀπ᾽ ὀφθαλμῶν Κύννης ἀκτῖνες ἔλαμπον, 755

ἑκατὸν δὲ κύκλῳ κεφαλαὶ κολάκων οἰμωξομένων ἐλιχμῶντο

περὶ τὴν κεφαλήν, φωνὴν δ᾽ εἶχεν χαράδρας ὄλεθρον τετοκυίας,

φώκης δ᾽ ὀσμήν, Λαμίας ὄρχεις ἀπλύτους, πρωκτὸν δὲ καμήλου.

τοιοῦτον ἰδὼν τέρας οὐ κατέδεισ᾽, ἀλλ᾽ ὑπὲρ ὑμῶν πολεμίζων

ἀντεῖχον ἀεὶ καὶ τῶν ἄλλων νήσων. ὧν οὕνεκα νυνὶ 760

ἀποδοῦναί μοι τὴν χάριν ὑμᾶς εἰκὸς καὶ μνήμονας εἶναι.

καὶ γὰρ πρότερον πράξας κατὰ νοῦν οὐχὶ παλαίστρας περινοστῶν

παῖδας ἐπείρων, ἀλλ᾽ ἀράμενος τὴν σκευὴν εὐθὺς ἐχώρουν,

παῦρ᾽ ἀνιάσας, πόλλ᾽ εὐφράνας, πάντα παρασχὼν τὰ δέοντα.

Χορός

πρὸς ταῦτα χρεὼν εἶναι μετ᾽ ἐμοῦ 765

καὶ τοὺς ἄνδρας καὶ τοὺς παῖδας·

καὶ τοῖς φαλακροῖσι παραινοῦμεν

ξυσπουδάζειν περὶ τῆς νίκης.

πᾶς γάρ τις ἐρεῖ νικῶντος ἐμοῦ

κἀπὶ τραπέζῃ καὶ ξυμποσίοις, 770

φέρε τῷ φαλακρῷ, δὸς τῷ φαλακρῷ

τῶν τρωγαλίων, καὶ μἀφαίρει

γενναιοτάτου τῶν ποιητῶν

ἀνδρὸς τὸ μέτωπον ἔχοντος. 773β

Χορός

Μοῦσα σὺ μὲν πολέμους ἀπωσαμένη μετ᾽ ἐμοῦ

τοῦ φίλου χόρευσον, 775

κλείουσα θεῶν τε γάμους ἀνδρῶν τε δαῖτας

καὶ θαλίας μακάρων· σοὶ γὰρ τάδ᾽ ἐξ ἀρχῆς μέλει. 780

ἢν δέ σε Καρκίνος ἐλθὼν

ἀντιβολῇ μετὰ τῶν παίδων χορεῦσαι,

μήθ᾽ ὑπάκουε μήτ᾽ ἔλθῃς 785

συνέριθος αὐτοῖς,

ἀλλὰ νόμιζε πάντας

ὄρτυγας οἰκογενεῖς γυλιαύχενας ὀρχηστὰς

ναννοφυεῖς σφυράδων ἀποκνίσματα μηχανοδίφας. 790

καὶ γὰρ ἔφασχ᾽ ὁ πατὴρ ὃ παρ᾽ ἐλπίδας

εἶχε τὸ δρᾶμα γαλῆν τῆς ἑσπέρας ἀπάγξαι. 795

Χορός

τοιάδε χρὴ Χαρίτων δαμώματα καλλικόμων 797

τὸν σοφὸν ποιητὴν

ὑμνεῖν, ὅταν ἠρινὰ μὲν φωνῇ χελιδὼν 800

ἑζομένη κελαδῇ, χορὸν δὲ μὴ ᾽χῃ Μόρσιμος

μηδὲ Μελάνθιος, οὗ δὴ

πικροτάτην ὄπα γηρύσαντος ἤκουσ᾽ 805

ἡνίκα τῶν τραγῳδῶν

τὸν χορὸν εἶχον ἁδελφός

τε και αὐτός, ἄμφω

Γοργόνες ὀψοφάγοι βατιδοσκόποι Ἅρπυιαι, 810

γραοσόβαι μιαροὶ τραγομάσχαλοι ἰχθυολῦμαι·

ὧν καταχρεμψαμένη μέγα καὶ πλατὺ 815

Μοῦσα θεὰ μετ᾽ ἐμοῦ ξύμπαιζε τὴν ἑορτήν.

Τρυγαῖος

ὡς χαλεπὸν ἐλθεῖν ἦν ἄρ᾽ εὐθὺ τῶν θεῶν.

ἔγωγέ τοι πεπόνηκα κομιδῇ τὼ σκέλει. 820

μικροὶ δ᾽ ὁρᾶν ἄνωθεν ἦστ᾽. ἔμοιγέ τοι

ἀπὸ τοὐρανοῦ ᾽φαίνεσθε κακοήθεις πάνυ,

ἐντευθενὶ δὲ πολύ τι κακοηθέστεροι.

Οἰκέτης

ὦ δέσποθ᾽ ἥκεις;

Τρυγαῖος

ὡς ἐγὼ ᾽πυθόμην τινός.

Οἰκέτης

τί δ᾽ ἔπαθες; 825

Τρυγαῖος

ἤλγουν τὼ σκέλει μακρὰν ὁδὸν

διεληλυθώς.

Οἰκέτης

ἴθι νυν κάτειπέ μοι--

Τρυγαῖος

τὸ τί;

Οἰκέτης

ἄλλον τιν᾽ εἶδες ἄνδρα κατὰ τὸν ἀέρα

πλανώμενον πλὴν σαυτόν;

Τρυγαῖος

οὔκ, εἰ μή γέ που

ψυχὰς δύ᾽ ἢ τρεῖς διθυραμβοδιδασκάλων.

Οἰκέτης

τί δ᾽ ἔδρων; 830

Τρυγαῖος

ξυνελέγοντ᾽ ἀναβολὰς ποτώμεναι

τὰς ἐνδιαεριαυερινηχέτους τινάς.

Οἰκέτης

οὐκ ἦν ἄρ᾽ οὐδ᾽ ἃ λέγουσι, κατὰ τὸν ἀέρα

ὡς ἀστέρες γιγνόμεθ᾽, ὅταν τις ἀποθάνῃ;

Τρυγαῖος

μάλιστα.

Οἰκέτης

καὶ τίς ἐστιν ἀστὴρ νῦν ἐκεῖ;

Τρυγαῖος

Ἴων ὁ Χῖος, ὅσπερ ἐποίησεν πάλαι 835

ἐνθάδε τὸν ἀοῖόν ποθ᾽· ὡς δ᾽ ἦλθ᾽, εὐθέως

ἀοῖον αὐτὸν πάντες ἐκάλουν ἀστέρα.

Οἰκέτης

τίνες γάρ εἰσ᾽ οἱ διατρέχοντες ἀστέρες,

οἳ καόμενοι θέουσιν;

Τρυγαῖος

ἀπὸ δείπνου τινὲς

τῶν πλουσίων οὗτοι βαδίζουσ᾽ ἀστέρων, 840

ἰπνοὺς ἔχοντες, ἐν δὲ τοῖς ἰπνοῖσι πῦρ.

ἀλλ᾽ εἴσαγ᾽ ὡς τάχιστα ταυτηνὶ λαβών,

καὶ τὴν πύελον κατάκλυζε καὶ θέρμαιν᾽ ὕδωρ,

στόρνυ τ᾽ ἐμοὶ καὶ τῇδε κουρίδιον λέχος.

καὶ ταῦτα δράσας ἧκε δεῦρ᾽ αὖθις πάλιν· 845

ἐγὼ δ᾽ ἀποδώσω τήνδε τῇ βουλῇ τέως.

Οἰκέτης

πόθεν δ᾽ ἔλαβες ταύτας;

Τρυγαῖος

ὁπόθεν; ἐκ τοὐρανοῦ.

Οἰκέτης

οὐκ ἂν ἔτι δοίην τῶν θεῶν τριώβολον,

εἰ πορνοβοσκοῦσ᾽ ὥσπερ ἡμεῖς οἱ βροτοί.

Τρυγαῖος

οὔκ, ἀλλὰ κἀκεῖ ζῶσιν ἀπὸ τούτων τινές. 850

ἄγε νυν ἴωμεν.

Οἰκέτης

εἰπέ μοι, δῶ καταφαγεῖν

ταύτῃ τι;

Τρυγαῖος

μηδέν· οὐ γὰρ ἐθελήσει θαγεῖν

οὔτ᾽ ἄρτον οὔτε μᾶζαν, εἰωθυῖ᾽ ἀεὶ

παρὰ τοῖς θεοῖσιν ἀμβροσίαν λείχειν ἄνω.

Οἰκέτης

λείχειν ἄρ᾽ αὐτῇ κἀνθάδε σκευαστέον. 855

Χορός

εὐδαιμονικῶς γ᾽ ὁ πρεσβύτης,

ὅσα γ᾽ ὧδ᾽ ἰδεῖν,

τὰ νῦν τάδε πράττει.

Τρυγαῖος

τί δῆτ᾽ ἐπειδὰν νυμφίον μ᾽ ὁρᾶτε λαμπρὸν ὄντα;

Χορός

ζηλωτὸς ἔσει, γέρον, 860

αὖθις νέος ὢν πάλιν,

μύρῳ κατάλειπτος.

Τρυγαῖος

οἶμαι. τί δῆθ᾽ ὅταν ξυνὼν τῶν τιτθίων ἔχωμαι;

Χορός

εὐδαιμονέστερος φανεῖ τῶν Καρκίνου στροβίλων.

Τρυγαῖος

οὔκουν δικαίως; ὅστις εἰς 865

ὄχημα κανθάρου ᾽πιβὰς 865β

ἔσωσα τοὺς Ἕλληνας, ὥστ᾽

ἐν τοῖς ἀγροῖσιν αὐτοὺς 866β

ἅπαντας ὄντας ἀσφαλῶς

βινεῖν τε καὶ καθεύδειν. 867β

Οἰκέτης

ἡ παῖς λέλουται καὶ τὰ τῆς πυγῆς καλά·

ὁ πλακοῦς πέπεπται, σησαμῆ ξυμπλάττεται.

καὶ τἄλλ᾽ ἁπαξάπαντα· τοῦ πέους δὲ δεῖ. 870

Τρυγαῖος

ἴθι νυν ἀποδῶμεν τήνδε τὴν Θεωρίαν

ἀνύσαντε τῇ βουλῇ.

Οἰκέτης

τίς αὑτηί;

Τρυγαῖος

τί φῄς;

αὕτη Θεωρία ᾽στίν.

Οἰκέτης

ἣν ἡμεῖς ποτε

ἐπαίομεν Βραυρωνάδ᾽ ὑποπεπωκότες;

Τρυγαῖος

σάφ᾽ ἴσθι, κἀλήφθη γε μόλις. 875

Οἰκέτης

ὦ δέσποτα

ὅσην ἔχει τὴν πρωκτοπεντετηρίδα.

Τρυγαῖος

εἶεν, τίς ἐσθ᾽ ὑμῶν δίκαιος, τίς ποτε;

τίς διαφυλάξει τήνδε τῇ βουλῇ λαβών;

οὗτος τί περιγράφεις;

Οἰκέτης

τὸ δεῖν᾽ εἰς Ἴσθμια

σκηνὴν ἐμαυτοῦ τῷ πέει καταλαμβάνω. 880

Τρυγαῖος

οὔπω λέγεθ᾽ ὑμεῖς τίς ὁ φυλάξων. δεῦρο σύ·

καταθήσομαι γὰρ αὐτὸς ἐς μέσους ἄγων.

Οἰκέτης

ἐκεινοσὶ νεύει.

Τρυγαῖος

τίς;

Οἰκέτης

ὅστις; Ἀριφράδης,

ἄγειν παρ᾽ αὑτὸν ἀντιβολῶν.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὦ μέλε

τὸν ζωμὸν αὐτῆς προσπεσὼν ἐκλάψεται. 885

ἄγε δὴ σὺ κατάθου πρῶτα τὰ σκεύη χαμαί.

βουλή, πρυτάνεις, ὁρᾶτε τὴν Θεωρίαν.

σκέψασθ᾽ ὅσ᾽ ὑμῖν ἀγαθὰ παραδώσω φέρων,

ὥστ᾽ εὐθέως ἄραντας ὑμᾶς τὼ σκέλει

ταύτης μετέωρα καταγαγεῖν ἀνάρρυσιν. 890

τουτὶ δ᾽ ὁρᾶτ᾽ ὀπτάνιον ἡμῖν ὡς καλόν.

Οἰκέτης

διὰ ταῦτα καὶ κεκάπνικ᾽ ἄρ᾽· ἐνταυθοῖ γὰρ <οὖν>

πρὸ τοῦ πολέμου τὰ λάσανα τῇ βουλῇ ποτ᾽ ἦν.

Τρυγαῖος

ἔπειτ᾽ ἀγῶνά γ᾽ εὐθὺς ἐξέσται ποιεῖν

ταύτην ἔχουσιν αὔριον καλὸν πάνυ, 895

ἐπὶ γῆς παλαίειν, τετραποδηδὸν ἑστάναι,

πλαγίαν καταβάλλειν, ἐς γόνατα κύβδ᾽ ἑστάναι,

καὶ παγκράτιόν γ᾽ ὑπαλειψαμένοις νεανικῶς

παίειν ὀρύττειν πὺξ ὁμοῦ καὶ τῷ πέει·

τρίτῃ δὲ μετὰ ταῦθ᾽ ἱπποδρομίαν ἄξετε, 900

ἵνα δὴ κέλης κέλητα παρακελητιεῖ,

ἅρματα δ᾽ ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ἀνατετραμμένα

φυσῶντα καὶ πνέοντα προσκινήσεται·

ἕτεροι δὲ κείσονταί γ᾽ ἀπεψωλημένοι

περὶ ταῖσι καμπαῖς ἡνίοχοι πεπτωκότες. 905

ἀλλ᾽ ὦ πρυτάνεις δέχεσθε τὴν Θεωρίαν.

θέασ᾽ ὡς προθύμως ὁ πρύτανις παρεδέξατο.

ἀλλ᾽ οὐκ ἂν εἴ τι προῖκα προσαγαγεῖν σ᾽ ἔδει,

ἀλλ᾽ ηὗρον ἄν σ᾽ ὑπέχοντα τὴν ἐκεχειρίαν.

Χορός

ἦ χρηστὸς ἀνὴρ πολίτης 910

ἐστὶν ἅπασιν ὅστις

γ᾽ ἐστὶ τοιοῦτος.

Τρυγαῖος

ὅταν τρυγᾶτ᾽, εἴσεσθε πολλῷ μᾶλλον οἷός εἰμι.

Χορός

καὶ νῦν σύ γε δῆλος εἶ·

σωτὴρ γὰρ ἅπασιν ἀνθρώποις

γεγένησαι. 915

Τρυγαῖος

φήσεις ἐπειδὰν ἐκπίῃς οἴνου νέου λεπαστήν.

Χορός

καὶ πλήν γε τῶν θεῶν ἀεί σ᾽ ἡγησόμεσθα πρῶτον.

Τρυγαῖος

πολλῶν γὰρ ὑμῖν ἄξιος

Τρυγαῖος ἁθμονεὺς ἐγώ,

δεινῶν ἀπαλλάξας πόνων 920

τὸν δημότην ὅμιλον, 920β

καὶ τὸν γεωργικὸν λεὼν

Ὑπέρβολόν τε παύσας. 921β

Οἰκέτης

ἄγε δὴ τί νῷν ἐντευθενὶ ποιητέον;

Τρυγαῖος

τί δ᾽ ἄλλο γ᾽ ἢ ταύτην χύτραις ἱδρυτέον;

Χορός

χύτραισιν, ὥσπερ μεμφόμενον Ἑρμῄδιον;

Τρυγαῖος

τί δαὶ δοκεῖ; βούλεσθε λαρινῷ βοΐ; 925

Χορός

βοΐ; μηδαμῶς, ἵνα μὴ βοηθεῖν ποι δέῃ.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὑὶ παχείᾳ καὶ μεγάλῃ;

Χορός

μὴ μή.

Τρυγαῖος

τιή;

Χορός

ἵνα μὴ γένηται Θεογένους ὑηνία.

Τρυγαῖος

τῷ δὴ δοκεῖ σοι δῆτα τῶν λοιπῶν;

Χορός

ὀί.

Τρυγαῖος

ὀί; 930

Χορός

ναὶ μὰ Δί᾽.

Τρυγαῖος

ἀλλὰ τοῦτό γ᾽ ἔστ᾽ Ἰωνικὸν

τὸ ῥῆμ᾽.

Χορός

ἐπίτηδές γ᾽, ἵν᾽ <ὅταν> ἐν τἠκκλησίᾳ

ὡς χρὴ πολεμεῖν λέγῃ τις, οἱ καθήμενοι

ὑπὸ τοῦ δέους λέγωσ᾽ Ἰωνικῶς ὀὶ--

Τρυγαῖος

εὖ τοι λέγεις.

Χορός

καὶ τἄλλα γ᾽ ὦσιν ἤπιοι.

ὥστ᾽ ἐσόμεθ᾽ ἀλλήλοισιν ἀμνοὶ τοὺς τρόπους 935

καὶ τοῖσι συμμάχοισι πρᾳότεροι πολύ.

Τρυγαῖος

ἴθι νυν ἄγ᾽ ὡς τάχιστα τὸ πρόβατον λαβών·

ἐγὼ δὲ ποριῶ βωμὸν ἐφ᾽ ὅτου θύσομεν.

Χορός

ὡς πάνθ᾽ ὅσ᾽ ἂν θεὸς θέλῃ χἠ τύχη κατορθοῖ,

χωρεῖ κατὰ νοῦν, ἕτερον δ᾽ ἑτέρῳ 940

τούτων κατὰ καιρὸν ἀπαντᾷ.

Τρυγαῖος

ὡς ταῦτα δῆλά γ᾽ ἔσθ᾽· ὁ γὰρ βωμὸς θύρασι καὶ δή.

Χορός

ἐπείγετέ νυν ἐν ὅσῳ

σοβαρὰ θεόθεν κατέχει

πολέμου μετάτροπος αὔρα. 945

νῦν γὰρ δαίμων φανερῶς

εἰς ἀγαθὰ μεταβιβάζει.

Τρυγαῖος

τὸ κανοῦν πάρεστ᾽ ὀλὰς ἔχον καὶ στέμμα καὶ μάχαιραν,

καὶ πῦρ γε τουτί, κοὐδὲν ἴσχει πλὴν τὸ πρόβατον ὑμᾶς.

Χορός

οὔκουν ἁμιλλήσεσθον; ὡς 950

ἢν Χαῖρις ὑμᾶς ἴδῃ,

πρόσεισιν αὐλήσων ἄκλητος,

κᾆτα τοῦτ᾽ εὖ οἶδ᾽ ὅτι

φυσῶντι καὶ πονουμένῳ

προσδώσετε δήπου. 955

Τρυγαῖος

ἄγε δὴ τὸ κανοῦν λαβὼν σὺ καὶ τὴν χέρνιβα

περίιθι τὸν βωμὸν ταχέως ἐπιδέξια.

Οἰκέτης

ἰδού· λεγοις ἂν ἄλλο· περιελήλυθα.

Τρυγαῖος

φέρε δὴ τὸ δαλίον τόδ᾽ ἐμβάψω λαβών,

σείου σὺ ταχέως· σὺ δὲ πρότεινε τῶν ὀλῶν, 960

καὐτός γε χερνίπτου παραδοὺς ταύτην ἐμοί,

καὶ τοῖς θεαταῖς ῥῖπτε τῶν κριθῶν.

Οἰκέτης

ἰδού.

Τρυγαῖος

ἔδωκας ἤδη;

Οἰκέτης

νὴ τὸν Ἑρμῆν ὥστε γε

τούτων ὅσοιπέρ εἰσι τῶν θεωμένων

οὐκ ἔστιν οὐδεὶς ὅστις οὐ κριθὴν ἔχει. 965

Τρυγαῖος

οὐχ αἱ γυναῖκές γ᾽ ἔλαβον.

Οἰκέτης

ἀλλ᾽ εἰς ἑσπέραν

δώσουσιν αὐταῖς ἅνδρες.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ εὐχώμεθα.

τίς τῇδε; ποῦ ποτ᾽ εἰσὶ πολλοὶ κἀγαθοί;

Οἰκέτης

τοισδὶ φέρε δῶ· πολλοὶ γάρ εἰσι κἀγαθοί.

Τρυγαῖος

τούτους ἀγαθοὺς ἐνόμισας; 970

Οἰκέτης

οὐ γάρ, οἵτινες

ἡμῶν καταχεόντων ὕδωρ τοσουτονὶ

ἐς ταὐτὸ τοῦθ᾽ ἑστᾶσ᾽ ἰόντες χωρίον;

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ εὐχώμεθ᾽.

Χορός

εὐχώμεσθα δή.

Τρυγαῖος

ὦ σεμνοτάτη βασίλεια θεὰ

πότνι᾽ Εἰρήνη, 975

δέσποινα χορῶν, δέσποινα γάμων,

δέξαι θυσίαν τὴν ἡμετέραν.

Χορός

δέξαι δῆτ᾽ ὦ πολυτιμήτη

νὴ Δία, καὶ μὴ ποίει γ᾽ ἅπερ αἱ

μοιχευόμεναι δρῶσι γυναῖκες. 980

καὶ γὰρ ἐκεῖναι παρακλίνασαι

τῆς αὐλείας παρακύπτουσιν,

κἄν τις προσέχῃ τὸν νοῦν αὐταῖς

ἀναχωροῦσιν,

κᾆτ᾽ ἢν ἀπίῃ παρακύπτουσιν. 985

τούτων σὺ ποίει μηδὲν ἔθ᾽ ἡμᾶς.

Τρυγαῖος

μὰ Δἴ ἀλλ᾽ ἀπόφηνον ὅλην σαυτὴν

γενναιοπρεπῶς τοῖσιν ἐρασταῖς

ἡμῖν, οἵ σου τρυχόμεθ᾽ ἤδη

τρία καὶ δέκ᾽ ἔτη, 990

λῦσον δὲ μάχας καὶ κορκορυγάς,

ἵνα Λυσιμάχην σε καλῶμεν.

παῦσον δ᾽ ἡμῶν τὰς ὑπονοίας

τὰς περικόμψους,

αἷς στωμυλλόμεθ᾽ εἰς ἀλλήλους· 995

μεῖξον δ᾽ ἡμᾶς τοὺς Ἕλληνας

πάλιν ἐξ ἀρχῆς

φιλίας χυλῷ καὶ συγγνώμῃ

τινὶ πρᾳοτέρᾳ κέρασον τὸν νοῦν·

καὶ τὴν ἀγορὰν ἡμῖν ἀγαθῶν

ἐμπλησθῆναι, μεγάλων σκορόδων, 1000

σικύων πρῴων, μήλων, ῥοιῶν.

δούλοισι χλανισκιδίων μικρῶν·

κἀκ Βοιωτῶν γε φέροντας ἰδεῖν

χῆνας νήττας φάττας τροχίλους·

καὶ Κωπᾴδων ἐλθεῖν σπυρίδας, 1005

καὶ περὶ ταύτας ἡμᾶς ἁθρόους

ὀψωνοῦντας τυρβάζεσθαι

Μορύχῳ Τελέᾳ Γλαυκέτῃ, ἄλλοις

τένθαις πολλοῖς· κᾆτα Μελάνθιον

ἥκειν ὕστερον ἐς τὴν ἀγοράν, 1010

τὰς δὲ πεπρᾶσθαι, τὸν δ᾽ ὀτοτύζειν,

εἶτα μονῳδεῖν ἐκ Μηδείας,

ὀλόμαν ὀλόμαν, ἀποχηρωθεὶς

τᾶς ἐν τεύτλοισι λοχευομένας·

τοὺς δ᾽ ἀνθρώπους ἐπιχαίρειν. 1015

Τρυγαῖος 1015

ταῦτ᾽ ὦ πολυτίμητ᾽ εὐχομένοις ἡμῖν δίδου.

Οἰκέτης

λαβὲ τὴν μάχαιραν· εἶθ᾽ ὅπως μαγειρικῶς

σφάξεις τὸν οἶν.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ οὐ θέμις.

Οἰκέτης

τιὴ τί δή;

Τρυγαῖος

οὐχ ἥδεται δήπουθεν Εἰρήνη σφαγαῖς,

οὐδ᾽ αἱματοῦται βωμός. ἀλλ᾽ εἴσω φέρων 1020

θύσας τὰ μηρἴ ἐξελὼν δεῦρ᾽ ἔκφερε,

χοὔτω τὸ πρόβατον τῷ χορηγῷ σῴζεται.

Χορός

σέ τοι θύρασι χρὴ . . . μένοντα τοίνυν

σχίζας δευρὶ τιθέναι ταχέως

τά τε πρόσφορα πάντ᾽ ἐπὶ τούτοις. 1025

Τρυγαῖος

οὔκουν δοκῶ σοι μαντικῶς τὸ φρύγανον τίθεσθαι;

Χορός

πῶς δ᾽ οὐχί; τί γάρ σε πέφευγ᾽

ὅσα χρὴ σοφὸν ἄνδρα; τί δ᾽ οὐ

σὺ φρονεῖς ὁπόσα χρεών ἐστιν

τόν γε σοφῇ δόκιμον 1030

φρενὶ πορίμῳ τε τόλμῃ;

Τρυγαῖος

ἡ σχίζα γοῦν ἐνημμένη τὸν Στιλβίδην πιέζει,

καὶ τὴν τράπεζαν οἴσομαι, καὶ παιδὸς οὐ δεήσει.

Χορός

τίς οὖν ἂν οὐκ ἐπαινέσειεν

ἄνδρα τοιοῦτον, ὅστις

πόλλ᾽ ἀνατλὰς ἔσωσε 1035

τὴν ἱερὰν πόλιν;

ὥστ᾽ οὐχὶ μὴ παύσῃ ποτ᾽ ὢν

ζηλωτὸς ἅπασιν.

Οἰκέτης

ταυτὶ δέδραται. τίθεσο τὼ μηρὼ λαβών.

ἐγὼ δ᾽ ἐπὶ σπλάγχν᾽ εἶμι καὶ θυλήματα. 1040

Τρυγαῖος

ἐμοὶ μελήσει ταῦτά γ᾽· ἀλλ᾽ ἥκειν ἐχρῆν.

Οἰκέτης

ἰδοὺ πάρειμι. μῶν ἐπισχεῖν σοι δοκῶ;

Τρυγαῖος

ὄπτα καλῶς νυν αὐτά· καὶ γὰρ οὑτοσὶ

προσέρχεται δάφνῃ τις ἐστεφανωμένος.

τίς ἄρα ποτ᾽ ἐστίν; 1045

Οἰκέτης

ὡς ἀλαζὼν φαίνεται·

μάντις τίς ἐστιν.

Τρυγαῖος

οὐ μὰ Δἴ ἀλλ᾽ Ἱεροκλέης

οὗτός γέ πού ᾽σθ᾽ ὁ χρησμολόγος οὑξ Ὠρεοῦ.

Οἰκέτης

τί ποτ᾽ ἄρα λέξει;

Τρυγαῖος

δῆλός ἐσθ᾽ οὗτός γ᾽ ὅτι

ἐναντιώσεταί τι ταῖς διαλλαγαῖς.

Οἰκέτης

οὔκ, ἀλλὰ κατὰ τὴν κνῖσαν εἰσελήλυθεν. 1050

Τρυγαῖος

μή νυν ὁρᾶν δοκῶμεν αὐτόν.

Οἰκέτης

εὖ λέγεις.

Ἱεροκλῆς

τίς ἡ θυσία ποθ᾽ αὑτηὶ καὶ τῷ θεῶν;

Τρυγαῖος

ὀπτα σὺ σιγῇ κἄπαγ᾽ ἀπὸ τῆς ὀσφύος.

Ἱεροκλῆς

ὅτῳ δὲ θύετ᾽ οὐ φράσεθ᾽;

Τρυγαῖος

ἡ κέρκος ποιεῖ

καλῶς; 1055

Οἰκέτης

καλῶς δῆτ᾽ ὦ πότνι᾽ Εἰρήνη φίλη.

Ἱεροκλῆς

ἄγε νυν ἀπάρχου κᾆτα δὸς τἀπάργματα.

Τρυγαῖος

ὀπτᾶν ἄμεινον πρῶτον.

Ἱεροκλῆς

ἀλλὰ ταυταγὶ

ἤδη ᾽στὶν ὀπτά.

Τρυγαῖος

πολλὰ πράττεις, ὅστις εἶ.

κατάτεμνε. ποῦ τράπεζα; τὴν σπονδὴν φέρε.

Ἱεροκλῆς

ἡ γλῶττα χωρὶς τέμνεται. 1060

Τρυγαῖος

μεμνήμεθα.

ἀλλ᾽ οἶσθ᾽ ὃ δρᾶσον;

Ἱεροκλῆς

ἢν φράσῃς.

Τρυγαῖος

μὴ διαλέγου

νῷν μηδέν· Εἰρήνῃ γὰρ ἱερὰ θύομεν.

Ἱεροκλῆς

ὦ μέλεοι θνητοὶ καὶ νήπιοι,

Τρυγαῖος

ἐς κεφαλὴν σοί.

Ἱεροκλῆς

οἵτινες ἀφραδίῃσι θεῶν νόον οὐκ ἀίοντες

συνθήκας πεποίησθ᾽ ἄνδρες χαροποῖσι πιθήκοις, 1065

Τρυγαῖος

αἰβοιβοῖ.

Ἱεροκλῆς

τί γελᾷς;

Τρυγαῖος

ἥσθην χαροποῖσι πιθήκοις.

Ἱεροκλῆς

καὶ κέπφοι τρήρωνες ἀλωπεκιδεῦσι πέπεισθε,

ὧν δόλιαι ψυχαί, δόλιαι φρένες.

Τρυγαῖος

εἴθε σου εἶναι

ὤφελεν ὦλαζὼν οὑτωσὶ θερμὸς ὁ πλεύμων.

Ἱεροκλῆς

εἰ γὰρ μὴ νύμφαι γε θεαὶ Βάκιν ἐξαπάτασκον, 1070

μηδὲ Βάκις θνητούς, μηδ᾽ αὖ νύμφαι Βάκιν αὐτὸν--

Τρυγαῖος

ἐξώλης ἀπόλοι᾽, εἰ μὴ παύσαιο βακίζων.

Ἱεροκλῆς

οὔπω θέσφατον ἦν Εἰρήνης δέσμ᾽ ἀναλῦσαι,

ἀλλὰ τόδε πρότερον--

Τρυγαῖος

τοῖσδ᾽ ἁλσί γε παστέα ταυτί.

Ἱεροκλῆς

οὐ γάρ πω τοῦτ᾽ ἐστὶ φίλον μακάρεσσι θεοῖσιν, 1075

φυλόπιδος λῆξαι, πρίν κεν λύκος οἶν ὑμεναιοῖ.

Τρυγαῖος

καὶ πῶς ὦ κατάρατε λύκος ποτ᾽ ἂν οἶν ὑμεναιοῖ;

Ἱεροκλῆς

ὡς ἡ σφονδύλη φεύγουσα πονηρότατον βδεῖ,

χἠ κώδων ἀκαλανθὶς ἐπειγομένη τυφλὰ τίκτει,

τουτάκις οὔπω χρῆν τὴν εἰρήνην πεποιῆσθαι.

Τρυγαῖος

ἀλλὰ τί χρῆν ἡμᾶς; οὐ παύσασθαι πολεμοῦντας, 1080

ἢ διακαυνιάσαι πότεροι κλαυσούμεθα μεῖζον,

ἐξὸν σπεισαμένοις κοινῇ τῆς Ἑλλάδος ἄρχειν;

Ἱεροκλῆς

οὔποτε ποιήσεις τὸν καρκίνον ὀρθὰ βαδίζειν.

Τρυγαῖος

οὔποτε δειπνήσεις ἔτι τοῦ λοιποῦ ν᾽ πρυτανείῳ,

οὐδ᾽ ἐπὶ τῷ πραχθέντι ποιήσεις ὕστερον οὐδέν. 1085

Ἱεροκλῆς

οὐδέποτ᾽ ἂν θείης λεῖον τὸν τραχὺν ἐχῖνον.

Τρυγαῖος

ἆρα φενακίζων ποτ᾽ Ἀθηναίους ἔτι παύσει;

Ἱεροκλῆς

ποῖον γὰρ κατὰ χρησμὸν ἐκαύσατε μῆρα θεοῖσιν;

Τρυγαῖος

ὅνπερ κάλλιστον δήπου πεποίηκεν Ὅμηρος·

ὣς οἱ μὲν νέφος ἐχθρὸν ἀπωσάμενοι πολέμοιο 1090

Εἰρήνην εἵλοντο καὶ ἱδρύσανθ᾽ ἱερείῳ.

αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρ᾽ ἐκάη καὶ σπλάγχν᾽ ἐπάσαντο,

ἔσπενδον δεπάεσσιν· ἐγὼ δ᾽ ὁδὸν ἡγεμόνευον·

χρησμολόγῳ δ᾽ οὐδεὶς ἐδίδου κώθωνα φαεινόν.

Ἱεροκλῆς

οὐ μετέχω τούτων· οὐ γὰρ ταῦτ᾽ εἶπε Σίβυλλα. 1095

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὁ σοφός τοι νὴ Δί᾽ Ὅμηρος δεξιὸν εἶπεν·

ἀφρήτωρ ἀθέμιστος ἀνέστιός ἐστιν ἐκεῖνος,

ὃς πολέμου ἔραται ἐπιδημίου ὀκρυόεντος.

Ἱεροκλῆς

φράζεο δὴ μή πώς σε δόλῳ φρένας ἐξαπατήσας

ἰκτῖνος μάρψῃ. 1100

Τρυγαῖος

τουτὶ μέντοι σὺ φυλάττου,

ὡς οὗτος φοβερὸς τοῖς σπλάγχνοις ἐστὶν ὁ χρησμός.

ἔγχει δὴ σπονδὴν καὶ τῶν σπλάγχνων φέρε δευρί.

Ἱεροκλῆς

ἀλλ᾽ εἰ ταῦτα δοκεῖ, κἀγὼ ᾽μαυτῷ βαλανεύσω.

Τρυγαῖος

σπονδὴ σπονδή.

Ἱεροκλῆς

ἔγχει δὴ κἀμοὶ καὶ σπλάγχνων μοῖραν ὄρεξον. 1105

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ οὔπω τοῦτ᾽ ἐστὶ φίλον μακάρεσσι θεοῖσιν·

ἀλλὰ τόδε πρότερον, σπένδειν ἡμᾶς, σὲ δ᾽ ἀπελθεῖν.

ὦ πότνι᾽ Εἰρήνη παράμεινον τὸν βίον ἡμῖν.

Ἱεροκλῆς

πρόσφερε τὴν γλῶτταν.

Τρυγαῖος

σὺ δὲ τὴν σαυτοῦ γ᾽ ἀπένεγκε.

Ἱεροκλῆς

σπονδή. 1110

Τρυγαῖος

καὶ ταυτὶ μετὰ τῆς σπονδῆς λαβὲ θᾶττον.

Ἱεροκλῆς

οὐδεὶς προσδώσει τῶν σπλάγχνων;

Τρυγαῖος

οὐ γὰρ οἷόν τε

ἡμῖν προσδιδόναι, πρίν κεν λύκος οἶν ὑμεναιοῖ.

Ἱεροκλῆς

ναὶ πρὸς τῶν γονάτων.

Τρυγαῖος

ἄλλως ὦ τᾶν ἱκετεύεις·

οὐ γὰρ ποιήσεις λεῖον τὸν τραχὺν ἐχῖνον.

ἄγε δὴ θεαταὶ δεῦρο συσπλαγχνεύετε 1115

μετὰ νῷν.

Ἱεροκλῆς

τί δὴ ᾽γώ;

Τρυγαῖος

τὴν Σίβυλλαν ἔσθιε.

Ἱεροκλῆς

οὔτοι μὰ τὴν γῆν ταῦτα κατέδεσθον μόνω,

ἀλλ᾽ ἁρπάσομαι σφῷν αὐτά· κεῖται δ᾽ ἐν μέσῳ.

Τρυγαῖος

ὦ παῖε τὸν Βάκιν.

Ἱεροκλῆς

μαρτύρομαι.

Τρυγαῖος

κἄγωγ᾽ ὅτι τένθης εἶ σὺ κἀλαζὼν ἀνήρ. 1120

παἶ αὐτὸν ἐπέχων τῷ ξύλῳ τὸν ἀλαζόνα.

Οἰκέτης

σὺ μὲν οὖν· ἐγὼ δὲ τουτονὶ τῶν κῳδίων,

ἁλάμβαν᾽ αὐτὸς ἐξαπατῶν, ἐκβολβιῶ.

οὐ καταβαλεῖς τὰ κῴδι᾽ ὦ θυηπόλε;

ἤκουσας; ὁ κόραξ οἷος ἦλθ᾽ ἐξ Ὠρεοῦ. 1125

οὐκ ἀποπετήσει θᾶττον εἰς Ἐλύμνιον;

Χορός

ἥδομαί γ᾽ ἥδομαι

κράνους ἀπηλλαγμένος

τυροῦ τε καὶ κρομμύων.

οὐ γὰρ φιληδῶ μάχαις, 1130

ἀλλὰ πρὸς πῦρ διέλκων

μετ᾽ ἀνδρῶν ἑταίρων φίλων,

ἐκκέας τῶν ξύλων ἅττ᾽ ἂν ᾖ

δανότατα τοῦ θέρους

ἐκπεπρισμένα, 1135

κἀνθρακίζων τοὐρεβίνθου

τήν τε φηγὸν ἐμπυρεύων,

χἄμα τὴν Θρᾷτταν κυνῶν

τῆς γυναικὸς λουμένης.

Χορός

οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ἥδιον ἢ τυχεῖν μὲν ἤδη ᾽σπαρμένα, 1140

τὸν θεὸν δ᾽ ἐπιψακάζειν, καὶ τιν᾽ εἰπεῖν γείτονα,

εἰπέ μοι τί τηνικαῦτα δρῶμεν ὦ Κωμαρχίδη;

ἐμπιεῖν ἔμοιγ᾽ ἀρέσκει τοῦ θεοῦ δρῶντος καλῶς.

ἀλλ᾽ ἄφευε τῶν φασήλων ὦ γύναι τρεῖς χοίνικας,

τῶν τε πυρῶν μεῖξον αὐτοῖς, τῶν τε σύκων ἔξελε, 1145

τόν τε Μανῆν ἡ Σύρα βωστρησάτω κ᾽ τοῦ χωρίου.

οὐ γὰρ οἷόν τ᾽ ἐστὶ πάντως οἰναρίζειν τήμερον

οὐδὲ τυντλάζειν, ἐπειδὴ παρδακὸν τὸ χωρίον.

κἀξ ἐμοῦ δ᾽ ἐνεγκάτω τις τὴν κίχλην καὶ τὼ σπίνω·

ἦν δὲ καὶ πυός τις ἔνδον καὶ λαγῷα τέτταρα, 1150

εἴ τι μὴ ᾽ξήνεγκεν αὐτῶν ἡ γαλῆ τῆς ἑσπέρας·

ἐψόφει γοῦν ἔνδον οὐκ οἶδ᾽ ἅττα κἀκυδοιδόπα·

ὧν ἔνεγκ᾽ ὦ παῖ τρἴ ἡμῖν, ἓν δὲ δοῦναι τῷ πατρί·

μυρρίνας τ᾽ αἴτησον ἐξ Αἰσχινάδου τῶν καρπίμων·

χἄμα τῆς αὐτῆς ὁδοῦ Χαρινάδην τις βωσάτω, 1155

Χορός

ὡς ἂν ἐμπίῃ μεθ᾽ ἡμῶν,

εὖ ποιοῦντος κὠφελοῦντος

τοῦ φεοῦ τἀρώματα.

Χορός

ἡνίκ᾽ ἂν δ᾽ ἀχέτας

ᾄδῃ τὸν ἡδὺν νόμον, 1160

διασκοπῶν ἥδομαι

τὰς Λημυνίας ἀμπέλους,

εἰ πεπαίνουσιν ἤ-

δη (τὸ γὰρ φῖτυ πρῷον φύσει ),

τόν τε φήληχ᾽ ὁρῶν οἰδάνοντ᾽· 1165

εἶθ᾽ ὁπόταν ᾖ πέπων,

ἐσθίω κἀπέχω

χἄμα φήμ᾽, ὧραι φίλαι· καὶ

τοῦ θύμου τρίβων κυκῶμαι·

κᾆτα γίγνομαι παχὺς 1170

τηνικαῦτα τοῦ θέρους

Χορός

μᾶλλον ἢ θεοῖσιν ἐχθρὸν ταξίαρχον προσβλέπων

τρεῖς λόφους ἔχοντα καὶ φοινικίδ᾽ ὀξεῖαν πάνυ,

ἣν ἐκεῖνός φησιν εἶναι βάμμα Σαρδιανικόν·

ἢν δέ που δέῃ μάχεσθ᾽ ἔχοντα τὴν φοινικίδα, 1175

τηνικαῦτ᾽ αὐτὸς βέβαπται βάμμα Κυζικηνικόν·

κᾆτα φεύγει πρῶτος ὥσπερ ξουθὸς ἱππαλεκτρυὼν

τοὺς λόφους σείων· ἐγὼ δ᾽ ἕστηκα λινοπτώμενος.

ἡνίκ᾽ ἂν δ᾽ οἴκοι γένωνται, δρῶσιν οὐκ ἀνασχετά,

τοὺς μὲν ἐγγράφοντες ἡμῶν τοὺς δ᾽ ἄνω τε καὶ κάτω 1180

ἐξαλείφοντες δὶς ἢ τρίς. αὔριον δ᾽ ἔσθ᾽ ἡ ᾽ξοδος·

τῷ δὲ σιτί᾽ οὐκ ἐώνητ᾽· οὐ γὰρ ᾔδειν ἐξιών·

εἶτα προστὰς πρὸς τὸν ἀνδριάντα τὸν Πανδίονος

εἶδεν αὑτόν, κἀπορῶν θεῖ τῷ κακῷ βλέπων ὀπόν.

ταῦτα δ᾽ ἡμᾶς τοὺς ἀγροίκους δρῶσι, τοὺς δ᾽ ἐξ ἄστεως 1185

ἧττον, οἱ θεοῖσιν οὗτοι κἀνδράσιν ῥιψάσπιδες.

ὧν ἔτ᾽ εὐθύνας ἐμοὶ δώσουσιν, ἢν θεὸς θέλῃ.

Χορός

πολλὰ γὰρ δή μ᾽ ἠδίκησαν,

ὄντες οἴκοι μὲν λέοντες

ἐν μάχῃ δ᾽ ἀλώπεκες. 1190

Τρυγαῖος

ἰοὺ ἰού.

ὅσον τὸ χρῆμ᾽ ἐπὶ δεῖπνον ἦλθ᾽ ἐς τοὺς γάμους.

ἔχ᾽ ἀποκάθαιρε τὰς τραπέζας ταυτῃί·

πάντως γὰρ οὐδὲν ὄφελός ἐστ᾽ αὐτῆς ἔτι.

ἔπειτ᾽ ἐπιφόρει τοὺς ἀμύλους καὶ τὰς κίχλας 1195

καὶ τῶν λαγῴων πολλὰ καὶ τοὺς κολλάβους.

Δρεπανουργός

ποῦ ποῦ Τρυγαῖός ἐστιν;

Τρυγαῖος

ἀναβράττω κίχλας.

Δρεπανουργός

ὦ φίλτατ᾽ ὦ Τρυγαῖ᾽ ὅσ᾽ ἡμᾶς τἀγαθὰ

δέδρακας εἰρήνην ποιήσας· ὡς πρὸ τοῦ

οὐδεὶς ἐπρίατ᾽ ἂν δρέπανον οὐδὲ κολλύβου, 1200

νυνὶ δὲ πεντήκοντα δραχμῶν ἐμπολῶ·

ὁδὶ δὲ τριδράχμους τοὺς κάδους ἐς τοὺς ἀγρούς.

ἀλλ᾽ ὦ Τρυγαῖε τῶν δρεπάνων τε λάμβανε

καὶ τῶνδ᾽ ὅ τι βούλει προῖκα· καὶ ταυτὶ δέχου·

ἀφ᾽ ὧν γὰρ ἀπεδόμεσθα κἀκερδήναμεν 1205

τὰ δῶρα ταυτί σοι φέρομεν ἐς τοὺς γάμους.

Τρυγαῖος

ἴθι νυν καταθέμενοι παρ᾽ ἐμοὶ ταῦτ᾽ εἴσιτε

ἐπὶ δεῖπνον ὡς τάχιστα· καὶ γὰρ οὑτοσὶ

ὅπλων κάπηλος ἀχθόμενος προσέρχεται.

Λοφοποιός

οἴμ᾽ ὡς προθέλυμνόν μ᾽ ὦ Τρυγαἶ ἀπώλεσας. 1210

Τρυγαῖος

τί δ᾽ ἔστιν ὦ κακόδαιμον; οὔτι που λοφᾷς;

Λοφοποιός

ἀπώλεσάς μου τὴν τέχνην καὶ τὸν βίον,

καὶ τουτουὶ καὶ τοῦ δορυξοῦ ᾽κεινονί.

Τρυγαῖος

τί δῆτα τουτοινὶ καταθῶ σοι τοῖν λόφοιν;

Λοφοποιός

αὐτὸς σὺ τί δίδως; 1215

Τρυγαῖος

ὅ τι δίδωμ᾽; αἰσχύνομαι.

ὅμως δ᾽ ὅτι τὸ σφήκωμ᾽ ἔχει πόνον πολύν,

δοίην ἂν αὐτοῖν ἰσχάδων τρεῖς χοίνικας.

ἵν᾽ ἀποκαθαίρω τὴν τράπεζαν τουτῳί.

Λοφοποιός

ἔνεγκε τοίνυν εἰσιὼν τὰς ἰσχάδας·

κρεῖττον γὰρ ὦ τᾶν ἐστιν ἢ μηδὲν λαβεῖν. 1220

Τρυγαῖος

ἀπόφερ᾽ ἀπόφερ᾽ ἐς κόρακας ἀπὸ τῆς οἰκίας.

τριχορρυεῖτον, οὐδέν ἐστον τὼ λόφω.

οὐκ ἂν πριαίμην οὐδ᾽ ἂν ἰσχάδος μιᾶς.

Θωρακοπώλης

τί δαὶ δεκάμνῳ τῷδε θώρηκος κύτει

ἐνημμένῳ κάλλιστα χρήσομαι τάλας; 1225

Τρυγαῖος

οὗτος μὲν οὐ μή σοι ποιήσει ζημίαν.

ἀλλ᾽ αἶρέ μοι τοῦτόν γε τῆς ἰσωνίας·

ἐναποπατεῖν γάρ ἐστ᾽ ἐπιτήδειος πάνυ--

Θωρακοπώλης

παῦσαί μ᾽ ὑβρίζων τοῖς ἐμοῖσι χρήμασιν.

Τρυγαῖος

ὡδὶ παραθέντι τρεῖς λίθους. οὐ δεξιῶς; 1230

Θωρακοπώλης

ποίᾳ δ᾽ ἀποψήσει ποτ᾽ ὦμαθέστατε;

Τρυγαῖος

τῃδὶ διεὶς τὴν χεῖρα διὰ τῆς θαλαμιᾶς

καὶ τῇδ᾽.

Θωρακοπώλης

ἅμ᾽ ἀμφοῖν δῆτ᾽;

Τρυγαῖος

ἔγωγε νὴ Δία,

ἵνα μή γ᾽ ἁλῶ τρύπημα κλέπτων τῆς νεώς.

Θωρακοπώλης

ἔπειτ᾽ ἐπὶ δεκάμνῳ χεσεῖ καθήμενος; 1235

Τρυγαῖος

ἔγωγε νὴ Δί᾽ ὦπίτριπτ᾽. οἴει γὰρ ἂν

τὸν πρωκτὸν ἀποδόσθαι με χιλιῶν δραχμῶν;

Θωρακοπώλης

ἴθι δὴ ᾽ξένεγκε τἀργύριον.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὦγαθὲ

θλίβει τὸν ὄρρον. ἀπόφερ᾽, οὐκ ὠνήσομαι.

Σαλπιγγοποιός

τί δ᾽ ἆρα τῇ σάλπιγγι τῇδε χρήσομαι, 1240

ἣν ἐπριάμην δραχμῶν ποθ᾽ ἑξήκοντ᾽ ἐγώ;

Τρυγαῖος

μόλυβδον ἐς τουτὶ τὸ κοῖλον ἐγχέας

ἔπειτ᾽ ἄνωθεν ῥάβδον ἐνθεὶς ὑπόμακρον,

γενήσεταί σοι τῶν κατακτῶν κοττάβων.

Σαλπιγγοποιός

οἴμοι καταγελᾷς. 1245

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ἕτερον παραινέσω.

τὸν μὲν μόλυβδον, ὥσπερ εἶπον, ἔγχεον,

ἐντευθενὶ δὲ σπαρτίοις ἠρτημένην

πλάστιγγα πρόσθες, καὐτό σοι γενήσεται

τὰ σῦκ᾽ ἐν ἀγρῷ τοῖς οἰκέταισιν ἱστάναι.

Κρανοποιός

ὦ δυσκάθαρτε δαῖμον ὥς μ᾽ ἀπώλεσας, 1250

ὅτ᾽ ἀντέδωκά γ᾽ ἀντὶ τῶνδε μνᾶν ποτέ·

καὶ νῦν τί δράσω; τίς γὰρ αὔτ᾽ ὠνήσεται;

Τρυγαῖος

πώλει βαδίζων αὐτὰ τοῖς Αἰγυπτίοις·

ἔστιν γὰρ ἐπιτήδεια συρμαίαν μετρεῖν.

Δορυξός

οἴμ᾽ ὦ κρανοποί᾽ ὡς ἀθλίως πεπράγαμεν. 1255

Τρυγαῖος

οὗτος μὲν οὐ πέπονθεν οὐδέν.

Δορυξός

ἀλλὰ τί

ἔτ᾽ ἐστὶ τοῖσι κράνεσιν ὅ τι τις χρήσεται;

Τρυγαῖος

ἐὰν τοιαυτασὶ μάθῃ λαβὰς ποιεῖν,

ἄμεινον ἢ νῦν αὔτ᾽ ἀποδώσεται πολύ.

Κρανοποιός

ἀπίωμεν ὦ δορυξέ. 1260

Τρυγαῖος

μηδαμῶς γ᾽, ἐπεὶ

τούτῳ γ᾽ ἐγὼ τὰ δόρατα ταῦτ᾽ ὠνήσομαι.

Δορυξός

πόσον δίδως δῆτ᾽;

Τρυγαῖος

εἰ διαπρισθεῖεν δίχα,

λάβοιμ᾽ ἂν αὔτ᾽ ἐς χάρακας ἑκατὸν τῆς δραχμῆς.

Δορυξός

ὑβριζόμεθα. χωρῶμεν ὦ τᾶν ἐκποδών.

Τρυγαῖος

νὴ τὸν Δί᾽, ὡς τὰ παιδί᾽ ἤδη ᾽ξέρχεται 1265

οὐρησόμενα τὰ τῶν ἐπικλήτων δεῦρ᾽, ἵνα

ἅττ᾽ ᾄσεται προαναβάληταί μοι δοκεῖ.

ἀλλ᾽ ὅ τι περ ᾄδειν ἐπινοεῖς ὦ παιδίον,

αὐτοῦ παρ᾽ ἐμὲ στὰν πρότερον ἀναβαλοῦ ᾽νθαδί.

Παῖς <Λαμάχου>

νῦν αὖθ᾽ ὁπλοτέρων ἀνδρῶν ἀρχώμεθα-- 1270

Τρυγαῖος

παῦσαι

ὁπλοτέρους ᾆδον, καὶ ταῦτ ὦ τρισκακόδαιμον

εἰρήνης οὔσης· ἀμαθές γ᾽ εἶ καὶ κατάρατον.

Παῖς <Λαμάχου>

οἱ δ᾽ ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ἰόντες,

σύν ῥ᾽ ἔβαλον ῥινούς τε καὶ ἀσπίδας ὀμφαλοέσσας.

Τρυγαῖος

ἀσπίδας; οὐ παύσει μεμνημένος ἀσπίδος ἡμῖν; 1275

Παῖς <Λαμάχου>

ἔνθα δ᾽ ἅμ᾽ οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν.

Τρυγαῖος

ἀνδρῶν οἰμωγή; κλαύσει νὴ τὸν Διόνυσον

οἰμωγὰς ᾄδων, καὶ ταύτας ὀμφαλοέσσας.

Παῖς <Λαμάχου>

ἀλλὰ τί δῆτ᾽ ᾄδω; σὺ γὰρ εἰπέ μοι οἷστισι χαίρεις.

Τρυγαῖος

ὣς οἱ μὲν δαίνυντο βοῶν κρέα, καὶ τὰ τοιαυτί· 1280

ἄριστον προτίθεντο καὶ ἅτθ᾽ ἥδιστα πάσασθαι.

Παῖς <Λαμάχου>

ὣς οἱ μὲν δαίνυντο βοῶν κρέα, καὐχένας ἵππων

ἔκλυον ἱδρώοντας, ἐπεὶ πολέμου ἐκόρεσθεν.

Τρυγαῖος

εἶεν; ἐκόρεσθεν τοῦ πολέμου κᾆτ᾽ ἤσθιον.

ταῦτ᾽ ᾆδε, ταῦθ᾽, ὡς ἤσθιον κεκορημένοι. 1285

Παῖς <Λαμάχου>

θωρήσσοντ᾽ ἄρ᾽ ὄτειτα πεπαυμένοι--

Τρυγαῖος

ἄσμενοι, οἶμαι.

Παῖς <Λαμάχου>

πύργων δ᾽ ἐξεχέοντο, βοὴ δ᾽ ἄσβεστος ὀρώρει.

Τρυγαῖος

κάκιστ᾽ ἀπόλοιο παιδάριον αὐταῖς μάχαις·

οὐδὲν γὰρ ᾄδεις πλὴν πολέμους. τοῦ καί ποτ᾽ εἶ;

Παῖς <Λαμάχου>

ἐγώ; 1290

Τρυγαῖος

σὺ μέντοι νὴ Δί᾽.

Παῖς <Λαμάχου>

υἱὸς Λαμάχου.

Τρυγαῖος

αἰβοῖ·

ἦ γὰρ ἐγὼ θαύμαζον ἀκούων, εἰ σὺ μὴ εἴης

ἀνδρὸς βουλομάχου καὶ κλαυσιμάχου τινὸς υἱός.

ἄπερρε καὶ τοῖς λογχοφόροισιν ᾆδ᾽ ἰών.

ποῦ μοι τὸ τοῦ Κλεωνύμου ᾽στὶ παιδίον; 1295

ᾆσον πρὶν εἰσιέναι τι· σὺ γὰρ εὖ οἶδ᾽ ὅτι

οὐ πράγματ᾽ ᾄσει· σώφρονος γὰρ εἶ πατρός.

Παῖς <Κλεωνύμου>

ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται, ἣν παρὰ θάμνῳ

ἔντος ἀμώμητον κάλλιπον οὐκ ἐθέλων.

Τρυγαῖος

εἰπέ μοι ὦ πόσθων, ἐς τὸν σαυτοῦ πατέρ᾽ ᾄδεις; 1300

Παῖς <Κλεωνύμου>

ψυχὴν δ᾽ ἐξεσάωσα--

Τρυγαῖος

κατῄσχυνας δὲ τοκῆας.

ἀλλ᾽ εἰσίωμεν. εὖ γὰρ οἶδ᾽ ἐγὼ σαφῶς

ὅτι ταῦθ᾽ ὅσ᾽ ᾖσας ἄρτι περὶ τῆς ἀσπίδος

οὐ μὴ ᾽πιλάθῃ ποτ᾽ ὢν ἐκείνου τοῦ πατρός.

Τρυγαῖος

ὑμῶν τὸ λοιπὸν ἔργον ἤδη ᾽νταῦθα τῶν μενόντων 1305

φλᾶν ταῦτα πάντα καὶ σποδεῖν, καὶ μὴ κενὰς παρέλκειν.

ἀλλ᾽ ἀνδρικῶς ἐμβάλλετε

καὶ σμώχετ᾽ ἀμφοῖν τοῖν γνάθοιν· οὐδὲν γὰρ ὦ πόνηροι

λευκῶν ὀδόντων ἔργον ἐστ᾽, ἢν μή τι καὶ μασῶνται. 1310

Χορός

ἡμῖν μελήσει ταῦτά γ᾽· εὖ ποιεῖς δὲ καὶ σὺ φράζων.

Τρυγαῖος

ἀλλ᾽ ὦ πρὸ τοῦ πεινῶντες ἐμβάλλεσθε τῶν λαγῴων·

ὡς οὐχὶ πᾶσαν ἡμέραν

πλακοῦσιν ἔστιν ἐντυχεῖν πλανωμένοις ἐρήμοις.

πρὸς ταῦτα βρύκετ᾽ ἢ τάχ᾽ ἡμῖν φημι μεταμελήσειν. 1315

Χορός

εὐφημεῖν χρὴ καὶ τὴν νύμφην ἔξω τινὰ δεῦρο κομίζειν

δᾷδάς τε φέρειν, καὶ πάντα λεὼν συγχαίρειν κἀπιχορεύειν.

καὶ τὰ σκεύη πάλιν ἐς τὸν ἀγρὸν νυνὶ χρὴ πάντα κομίζειν

ὀρχησαμένους καὶ σπείσαντας καὶ Ὑπέρβολον ἐξελάσαντας,

Χορός

κἀπευξαμένους τοῖσι θεοῖσιν 1320

διδόναι πλοῦτον τοῖς Ἕλλησιν,

κριθάς τε ποιεῖν ἡμᾶς πολλὰς

πάντας ὁμοίως οἶνόν τε πολύν,

σῦκά τε τρώγειν,

τάς τε γυναῖκας τίκτειν ἡμῖν, 1325

καὶ τἀγαθὰ πάνθ᾽ ὅσ᾽ ἀπωλέσαμεν

συλλέξασθαι πάλιν ἐξ ἀρχῆς,

λῆξαί τ᾽ αἴθωνα σίδηρον.

Τρυγαῖος

δεῦρ᾽ ὦ γύναι εἰς ἀγρόν,

χὤπως μετ᾽ ἐμοῦ καλὴ 1330

καλῶς κατακείσει.

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ.

Ἡμιχόριον Β

ὦ τρὶς μάκαρ ὡς δικαίως

τἀγαθὰ νῦν ἔχεις.

Ἡμιχόριον Α

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ. 1335

Ἡμιχόριον Β

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ.

Ἡμιχόριον Α

τί δράσομεν αὐτήν;

Ἡμιχόριον Β

τί δράσομεν αὐτήν;

Ἡμιχόριον Α

τρυγήσομεν αὐτήν,

Ἡμιχόριον Β

τρυγήσομεν αὐτήν.

Ἡμιχόριον Α

ἀλλ᾽ ἀράμενοι φέρωμεν

οἱ προτεταγμένοι 1340

τὸν νυμφίον ὦνδρες.

Ἡμιχόριον Β

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ,

Ἡμιχόριον Β

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ,

Τρυγαῖος

οἰκήσετε γοῦν καλῶς

οὐ πράγματ᾽ ἔχοντες, ἀλλὰ 1345

συκολογοῦντες.

Ἡμιχόριον Β

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ,

Ἡμιχόριον Α

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ.

Ἡμιχόριον Β

τοῦ μὲν μέγα καὶ παχύ.

Ἡμιχόριον Α

τῆς δ᾽ ἡδὺ τὸ σῦκον. 1350

Τρυγαῖος

φήσεις γ᾽ ὅταν ἐσθίῃς

οἶνόν τε πίῃς πολύν.

Χορός

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ,

Ὑμὴν Ὑμέναι᾽ ὦ.

Τρυγαῖος

ὦ χαίρετε χαίρετ᾽ ἄνδρες, 1355

κἂν ξυνέπησθέ μοι

πλακοῦντας ἔδεσθε.